28 maart 2024

Dozijn dubbele witte dwergen op ramkoers ontdekt

De dubbele witte dwerg J0923+3028. Credit: Clayton Ellis (CfA).

Sterrenkundigen hebben in de Melkweg een dozijn dubbelsterren ontdekt, waarbij beide sterren witte dwergen zijn. In de helft van de gevallen staan de witte dwergen zo dicht bij elkaar, dat ze op ramkoers liggen om uiteindelijk te botsen en dan in een daverende explosie uiteen te knallen. Witte dwergen zijn de compacte eindstadia van sterren zoals de zon. Ze bevatten 20 tot 50% van de massa van de zon in een bol ter grootte van ongeveer de aarde, hetgeen betekent dat een theelepel witte dwerg één ton kan wegen. Eén van die dubbelsterren is J0923+3028, zichtbaar in de afbeelding (met de aarde ter vergelijking). De grootste is vier keer groter dan de aarde en heeft 20% van de massa van de zon. De kleinste is vergelijkbaar met de zon, maar is 0,44 zonmassa met veel compacter. De afstand tussen de witte dwergen is slechts 350.000 km en dat resulteert erin dat beide dwergen in één uurtje om een gemeenschappelijk zwaartepunt draaien. De sterrenkundigen onder leiding van Warren Brown (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics in Cambridge, VS), die de 24 witte dwergen ontdekten, denken dat het duo in J0923+3028 binnen 100 miljoen jaar tegen elkaar knalt. Hun gezamelijke massa kan dan een kritische grens overschrijden en de ‘merger’ kan vervolgens als type Ia supernova exploderen. Opmerkelijk aan het dozijn dubbele witte dwergen is dat ze in afwijking van ‘gewone’ witte dwergen voornamelijk bestaan uit helium. Normaal gesproken bestaan witte dwergen uit een mix van koolstof en zuurstof. Brown en consorten denken dat ‘hun’ witte dwergparen, die ook in massa afwijken van gewone witte dwergen, bij een explosie geen normale Ia supernova zullen veroorzaken, maar een lichte variant ervan, de zogenaamde ‘under-luminous supernovae’. Meer info over de witte dwergparen kan je in dit wetenschappelijke artikel vinden, dat binnenkort verschijnt in het blad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Space.com.

Share

Speak Your Mind

*