28 maart 2024

VISTA brengt kraamkamer Lagunenevel in beeld

Credit: ESO/VVV

De Lagunenevel [1]M8, da’s nr. 8 in de lijst van kometenjager Charles Messier. is een diffuse nevel in het sterrenbeeld Boogschutter (Sagittarius), 4000 á 5000 lichtjaar van ons verwijderd. Een dankbaar object voor amateur-sterrenkundigen, omdat hij al in kleine kijkers zichtbaar is. Maar ook professionals hebben er oog voor. Met behulp van de Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) hebben ze in infrarood deze kraamkamer van jonge sterren in de richting van de kern van het Melkwegstelsel gefotografeerd. VISTA onderneemt een gigantisch onderzoek aan infraroodobjecten in de Melkweg, een onderzoek dat ‘VISTA Variables in the Via Lactea’ (VVV) wordt genoemd. Yep, ‘Via Lactea’ is Latijns voor Melkweg. In de Lagunenevel zijn zeer jonge sterren gevonden, die zich nog in hun omhullende geboortecocon bevinden, moleculaire wolken van gas en stof waaruit ze gevormd zijn. Terwijl materie uit die wolken naar de jonge ster toe stroomt, verlaat gelijktijdig massa de ster straalsgewijs langs de twee polen. Waar dit gas op het interstellaire gas botst ontstaan lichtende schokfronten. Dergelijke protosterren noemt men Herbig-Haro objecten. Optisch kan het licht ervan niet doordringen door de omhullende gas- en stofwolken, maar de infraroodstraling ervan kan door een instrument als VISTA – met z’n 4,1 meter spiegel – wel worden waargenomen. Naast de HH-objecten komen ook zogenaamde Bok globules voor, zeer donkere wolken waar zich (nog) geen sterren in bevinden en die zelfs geen infraroodstraling doorlaten. In zo’n Bok globule – genoemd naar de sterrenkundige Bart Jan Bok, die ze in de jaren veertig voor het eerst waarnam, kunnen zich HH-objecten vormen. Een megagrote versie van bovenstaande IR-foto van de Lagunenevel is hier verkrijgbaar (43,3 Mb). Bron: ESO.

Voetnoten

Voetnoten
1 M8, da’s nr. 8 in de lijst van kometenjager Charles Messier.
Share

Speak Your Mind

*