28 maart 2024

De speurtocht naar de mislukte supernovae

Hoe vinden we mislukte supernova? Credit: chandra.harvard.edu

Als een zware ster aan het einde van z’n laatste verbrandingsfase is aangekomen – de ijzerverbranding – resulteert dat in de meeste gevallen in een supernova, een gigantische explosie waarbij de buitenlagen worden weggeblazen en de kern ineenkrimpt tot een neutronenster. Berekeningen laten zien dat in 10 tot 20% van de gevallen – als er sprake is van een zéér zware ster – er een zwart gat vormt en dat alle energie die in de vorm van licht (fotonen) wil ontsnappen direct door dat zwarte gat wordt ingevangen. Gevolg: een mislukte supernova. Op aarde zien we geen licht, geen supernova, niets, nada, niente,… Nou ja, op één ding na volgens het tweetal sterrenkundigen Lili Yang en Cecilia Lunardini (Arizona State University). Zij denken dat neutrino’s wél kunnen ontsnappen uit de greep van het zwarte gat. En dus zou je een neutrinodetector moeten hebben om de neutrino’s die afkomstig zijn van een mislukte supernova waar te nemen. Dat is één keer in de geschiedenis gelukt: van de beroemde supernova SN 1987A, welke op 24 februari 1987 werd ontdekt, heeft men gedurende 13 seconden in totaal 24 neutrino’s ontdekt, feitelijk 24 electron antineutrino’s. Deze neutrino’s werden door drie onafhankelijke detectoren gezien. Dá t we de neutrino’s van SN 1987A zagen komt omdat ‘ie zo dichtbij stond, ‘slechts’ 168.000 lichtjaar van de aarde in de Grote Magelhaense Wolk. Drie uur na de aankomst van de neutrino’s zag men de optische lichtpiek van SN 1987A, gevormd door de gigantische flux van fotonen. Bij mislukte supernovae ontbreekt die optische piek en da’s meteen het grote probleem. De vraag is namelijk hoe je deze neutrino’s kan onderscheiden van de neutrino’s afkomstig van een ‘gewone’ supernova. Zonder de optische follow-up zou je van een neutrino-uitbarsting ook kunnen denken dat ze van een geheel andere gebeurtenis afkomstig zijn. Yang en Lunardini denken nu dat neutrino’s van mislukte supernovae zich op twee manieren onderscheiden van hun collega van gewone supernovae: hun energie zou hoger zijn, 56 MeV resp. 33 MeV en de duur van hun uitbarsting zou korter zijn, 1 seconde resp. ca. 10 seconden. En dat zou het volgens hun mogelijk moeten maken dat we toch mislukte supernovae op het spoor komen. Bron: Universe Today.

Share

Comments

  1. eh…ben ik nou gek (enne…geen commentaar hierop graag..ha..ha..!!) maar in dat neutrino mislukte zwarte gatenkaas verhaal zit mijnsinziens toch iets heel onlogisch???…want "bla..bla…alles verdwijnt meteen in het ter plekke spontaan gevormde zwarte gat" behalve dan die paar (antie) neutrino'tjes. Als nu werkelijk geen enkele maar dan ook echt geen enkele photon, om maar eens het snelste lid van de club te noemen, aan de greep van dat zwarte gat weet te ontsnappen waarom dan wel die paar lullige neutrino's, die ook nog eens een, zij het dan een heel klein ietsie pietsie, beetje massa hebben….en dus er dus minder hard "de kosmische sokken" in kunnen zetten?? Mis ik nou iets of ben ik nou zo slim en zijn zij nou zo dom…( of andersom)..om maar eens voor de verandering "die andere verlosser" te quoten!!??

    Nu ben ik bekend met de "verdampende zwarte gaten" van ene S. Hawking, maar volgens mij is dat hier toch niet helemaal van toepassing….en "Ja" ik realiseer mij terdege dat ik, als (J)man van de astronomische praktijk zijnde,mij nu een beetje op het voor mij iets gladdere c.q. onbekendere theoretische ijs begeef, maar toch….

    He who wishes to enlighten me, cometh forward!!

  2. Die neutrino's tuffen met gemak door een lichtjaar lood, terwijl fotonen zich al laten tegenhouden door een simpel velletje papier. Ik denk dat dus die neutrino's zich niet zo gemakkelijk laten grijpen door zo'n zwart gat en makkelijker richting de 'vrije' ruimte kunnen ontsnappen.

Speak Your Mind

*