‘Lyman-Alpha bossen’ werpen licht op het vroege heelal

Ze worden Lyman-Alpha bossen genoemd, intergalactische wolken vol waterstofgas die het licht van ver verwijderde quasars absorberen. Uit de waarneming van maar liefst 14.000 quasars, wiens licht – gegenereerd door superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels – door deze ‘bossen’ werd geabsorbeerd, kon Anže Slosar, natuurkundige werkzaam bij het Brookhaven National Laboratory, een driedimensionale kaart maken van het heelal zoals dat er 11 miljard jaar geleden uitzag. Hiernaast zie je een stukje van die kaart, waarbij de rode gebieden meer gas en de blauwe gebieden minder gas bevatten. Nee, dit is niet hetzelfde als de bekende kaart van de kosmische microgolf-achtergrondstraling (CMB), al lijkt het er wel veel op. Slosar’s kaart dateert van 2,7 miljard jaar ná de oerknal, de CMB-kaart van 379.000 jaar erna. De enorme verzameling van data van de 14.000 quasars werd vergaard met de zogenaamde Baryon Oscillation Spectroscopic Survey (BOSS), één van de vier onderdelen van de Sloan Digital Sky Survey (SDSS). BOSS is nog lang niet afgelopen, want uiterlijk in 2014 hoopt men maar liefst 140.000 quasars in kaart te hebben gebracht. Slosar denkt dat als die data vergaard is hij precies kan bepalen hoe snel het heelal 11 miljard jaar geleden expandeerde. In 1998 werd ontdekt dat het heelal versneld uitdijt en de meeste sterrenkundigen denken dat de geheimzinnige donkere energie  daarvoor verantwoordelijk is. Die energie zou zeven miljard jaar geleden de strijd van de zwaartekracht gewonnen hebben, maar het zou ook best kunnen dat de donkere energie 11 miljard jaar geleden al ‘zichtbaar’ was. Bron: Space.com.