2 december 2024

Gigantische storm Saturnus in detail waargenomen

Saturnus 3x: optisch (links) en 2x in het thermisch infrarood. Credit: ESO

ESO’s Very Large Telescope (VLT) en de ruimtesonde Cassini hebben gedetailleerder dan ooit een zeldzame storm in de atmosfeer van de planeet Saturnus waargenomen. De resultaten van het internationale onderzoek verschijnen deze week in het tijdschrift Science. De atmosfeer van Saturnus lijkt altijd kalm en rustig. Slechts eenmaal per Saturnus-jaar (ongeveer 30 aardse jaren), als het voorjaar wordt op het noordelijk halfrond van de reuzenplaneet, wordt het ver onder de wolken onrustig in de atmosfeer en ontstaat er een enorme verstoring. De laatste grote storm is in december 2010 ontdekt door het instrument aan boord van NASA’s ruimtesonde Cassini dat radio- en plasmagolven onderzoekt. Hij is ook gezien én gefilmd door sterrenkunde-amateurs. Daarna is de storm bestudeerd door VISIR, de infraroodcamera van de VLT, en het CIRS-instrument op Cassini. Op de afbeelding hierboven zie je in het midden en rechts die IR-opnames. Links is een optische opname, gemaakt door de amateur Trevor Barry (Broken Hill, Australië).  Deze storm is een van de zes gigantische stormen die sinds 1876 op de planeet hebben gewoed. Het is de eerste die is bestudeerd in het thermisch infrarood – waardoor de temperatuurvariaties in zo’n Saturnus-storm te zien zijn – en de eerste die ooit is waargenomen door een om de planeet cirkelend ruimtescheepje. De storm zou zijn ontstaan diep beneden in de waterwolken, waar een fenomeen dat te vergelijken is met een onweersbui, een gigantische convectiepluim heeft gevormd: net zoals hete lucht opstijgt in een verwarmde ruimte, is het gas omhooggestegen en door de normaalgesproken rustige bovenste atmosfeer van Saturnus gestoten. Door een wisselwerking met circulerende luchtstromen die naar het oosten en westen waaien zijn er hoog in de atmosfeer grote temperatuurverschillen ontstaan. Bron: NOVA.

Share

Speak Your Mind

*