29 maart 2024

Astroblogs flashbacks!

Komende weken plaats ik hier Astroblogs flashbacks: Astroblochs uyt den ouden doosch dusch. 🙂 Ik heb er een paar verzameld en iedere dag laat ik er eentje zien, tot ik terug ben uit zonniger oord. Jan past in de tussentijd op de toko.

Stelsel bestaand uit donkere materie ontdekt (15 januari 2006 gepubliceerd)

Het donkere stelsel VIRGOH1 21 rechtsmidden

CREDIT: Arecibo Observatory / Cardiff University / Isaac Newton Telescope / Westerbork Synthesis Radio Telescope

Met de synthese-radiotelescoop van Westerbork hebben astronomen in het sterrenbeeld Maagd een stelsel ontdekt dat bijna volledig bestaat uit donkere materie. Dit is bekend gemaakt op 12 januari 2006 op de 207e bijeenkomst van de American Astronomical Society in Washington D.C. Het stelsel, VIRGOH1 21 genaamd, bevat geen sterren en zendt daarom ook geen zichtbaar licht uit. Slechts 1% van de massa van het donkere stelsel bestaat uit neutraal waterstof en de radiostraling daarvan, die een golflengte van 21 cm heeft, is opgevangen in Westerbork in Drenthe. Het neutrale waterstof blijkt te roteren om een donker stelsel heen, welke een massa heeft van 10 miljard zonsmassa’s. Ook wordt met de waarneming van het donkere stelsel verklaard waarom gas van een nabijgelegen sterrenstelsel, NGC 4254 genaamd, van dit sterrenstelsel wegstroomt in de richting van een ‘leeg’ gedeelte aan de hemel. Nu blijkt dat VIRGOH1 21 het hart van de draaikolk is waar het gas van NGC 4254 naar toestroomt. Op de foto is NGC 4254 het sterrenstelsel linksboven. Een sliert van gas stroomt naar een gebied rechts van het midden, waar VIRGOH1 21 zich bevindt. Linksonder is een ring van gas te zien rondom een ander sterrenstelsel, NGC 4262. Alle stelsels zijn onderdeel van de zogenaamde Virgocluster, welke zich op een afstand bevindt van 50 miljoen lichtjaar van de Aarde. Interessante vraag is uiteraard ‘wat is precies donkere materie?’ Een vraag waar sinds de jaren dertig, toen de supernova-waarnemer Fritz Zwicky het bestaan ervan voor het eerst poneerde, astronomen het hoofd over breken. Het antwoord is simpel: astronomen weten het niet. Er zijn vele theorieën wat donkere materie is, maar geen enkele lijkt plausibel. Wel is duidelijk dat de grootste hoeveelheid massa in het heelal NIET zichtbaar is. Schattingen zeggen dat slechts 4% van het heelal te zien is (als sterren, gas, planeten, etc..), 23% is donkere materie en 73% is donkere energie. Donkere energie, het zusje (of broertje?) van donkere materie, is ook al zo’n spookachtig goedje: ook daarover bestaat geen enkele zinnige theorie over de aard ervan. Kortom, in Westerbork hebben ze voor het eerst iets ontdekt wat uit een substantie bestaat die een groot deel van de inhoud van het heelal vormt. Knap staaltje werk dus daar in het hoge noorden! Bron: PParc.

Share

Speak Your Mind

*