Site pictogram Astroblogs

Astroblogs flashbacks: over zwarte gaten die geluid maken

Credit: NASA/CXC/IoA/A.Fabian et al.

Concentrische ringen geluidsgolven van een zwart gat in het centrum van de Perseuscluster.

Credit: NASA/CXC/IoA/A.Fabian et al.

Hoe klinkt een zwart gat? (gepubliceerd 19 oktober 2007)
Ongeveer een jaar geleden had ik een astroblog over geluidsgolven die de röntgensatelliet Chandra had gehoord gezien bij het superzware zwart gat in het centrum van het elliptische sterrenstelsel M87. De geluidsgolven die met deze uitbarstingen samenvallen zouden op de toonladder erg laag uitvallen: zo’n 56 octaven onder de midden-C. Vandaag lees ik dat het bekende populair wetenschappelijke tijdschrift Scientific American een artikel publiceert over een zwart gat in het centrum van de Perseuscluster van sterrenstelsels waar ook geluidsgolven zijn gedetecteerd. Die zouden maar liefst 57 octaven onder de Midden-C zitten. En alweer is Chandra de satelliet die het heeft geflikt. Die heeft kennelijk goede ‘oren’. Zwarte gaten kunnen die geluidsgolven produceren, die zich als drukgolven verspreiden in het interstellaire gas dat zich om het zwarte gat bevindt. Het zwarte gat in de Perseuscluster is zo’n megamonster van vele miljoenen, misschien zelfs miljarden zonsmassa’s. Chandra ‘ziet’ vervolgens de geluidsgolven doordat de pieken in de geluidsgolven een hogere druk hebben en het gas daardoor meer verhitten. Dat leidt weer tot meer röntgenstraling, die door Chandra wordt gezien. De periode van de geluidsgolven is ongeveer tien miljoen jaar. Dat is te lang om daadwerkelijk de golven te zien voortbewegen door het interstellaire medium. Wel zien we daardoor concentrische ringen in de Perseuscluster met tien miljoen lichtjaar afstand onderling. Het zwarte gat in M87 schijnt overigens nog lager te kunnen zingen, tot wel 59 octaven onder de midden-C. Zoals ik vorig jaar al betoogde heb ik geen verstand van muziek, maar het klinkt mij in ieder geval wel allemaal laag in de oren. Eh…figuurlijk dan. 😉 Bron: Scientific American.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten