28 maart 2024

Enceladus voedt enorme donutachtige wolk vol water rondom Saturnus

Credit: NASA/JPL

Een gigantische wolk vol met waterdeeltjes rond de planeet Saturnus, met de vorm van een donut of torus, blijkt gevoed te worden door de maan Enceladus. Zo blijkt uit waarnemingen die gemaakt zijn met de Europese infrarood-satelliet Herschel én uit computerberekeningen. Dát Saturnus omringd wordt door zo’n wolk werd al langer vermoed, onder andere door waarnemingen gedaan met de Voyager, de Hubble ruimtetelescoop, het Infrared Space Observatory (ISO) en de Submillimeter Wave Astronomy Satellite. Herschel kon die vermoedens voor het eerst bevestigen. Dát Enceladus via z’n geisers op de noord- en zuidpool wolken vol waterdamp uitstoot wisten de sterrenkundigen ook al, sinds de sonde Cassini dat in 2005 voor het eerst waarnam. Maar nu blijkt er dus een direct verband te zijn tussen de donut-wolk vol water om Saturnus – 600.000 km in diameter en zo’n 60.000 km dik – en de door Enceladus uitgestoten waterdamp. Eerder was al duidelijk geworden dat die waterdamp in de E-ring rondom Saturnus terecht komt. De waterdeeltjes in de donutring verdwijnen op den duur deels weer in de ruimte, maar een klein gedeelte – zo’n 3 á 5% – weet via het ringenstelsel in de bovenste delen van de atmosfeer van Saturnus te komen. Men had dat water daar al eerder waargenomen, maar zich altijd afgevraagd hoe het er kwam. Vanuit de lagere, warme gedeeltes van de atmosfeer van Saturnus is het niet mogelijk voor waterdeeltjes omhoog te stijgen en de hogere delen te bereiken. Er moest dus een andere manier zijn en die is nu gevonden in de vorm van de maan Enceladus. Uit de waarnemingen van Herschel blijkt de 500 km grote maan zo’n 200 kg water per seconde uit te stoten, hetgeen een bevestiging is van de schattingen die men aan de hand van waarnemingen met Cassini had gemaakt. Bron: NASA/JPL.

Share

Speak Your Mind

*