28 maart 2024

Hebben kometen water op aarde gebracht?

Credit: NASA/JPL-CalTech/UMD.

Niet alleen planetoïden, maar ook kometen kunnen bijgedragen hebben aan het leveren van water aan de aarde. Dit is het gevolg van nieuwe metingen die zijn verricht met het Europese ruimteobservatorium Herschel. Wetenschappers die verbonden zijn aan het Max Planck Instituut hebben ontdekt dat het water van de komeet 103P/Hartley 2 exact dezelfde chemische eigenschappen heeft als het water in de aardse oceanen.Hoewel het klinkt als een paradox, is water feitelijk een immigrant op onze blauwe planeet. In de begindagen van het zonnestelsel was de aarde zo heet, dat vluchtige stoffen zoals water de ruimte in verdampt zijn. Slechts in de buitendelen van het zonnestelsel was het koel genoeg om water vast te houden. Vervolgens is dit water richting de aarde getransporteerd, in de vorm van ijsrijke planetoïden.Huidige theorieën stellen dat maximaal tien procent van het water op aarde door middel van kometen is aangeleverd. Nu laten resultaten voor het eerst zien dat de rol van kometen wellicht veel groter kan zijn geweest. De meest belangrijke aanwijzing voor de herkomst van het aardse water is deuterium, een zwaardere variant van waterstof. Waterstof en deuterium hebben exact dezelfde chemische eigenschappen, alleen het gewicht verschilt. Aangezien water uit één zuurstof- en twee waterstofatomen bestaat, kan het gebeuren dat één of beide waterstofatomen vervangen worden door deuterium (het resultaat heet “zwaar water”).Nu is de verhouding tussen deuterium en waterstof in de aardse oceanen ongeveer 1 op 6400. Dat betekent dat de objecten die het water op aarde hebben gebracht, een vergelijkbare verhouding dienen te hebben. Helaas hebben alle kometen waarvan deze verhouding is vastgesteld, een veel hoger gehalte aan deuterium. Planetoïden hebben over het algemeen wel de juiste verhouding (mits de planetoïden ijs bevatten, uiteraard).Nu heeft Hartley 2 echter een ander beeld laten zien. Vorig jaar is deze komeet de aarde zeer dicht genaderd, zodat astronomen een buitenkans hadden om Hartley 2 uitgebreid te bestuderen. Als gevolg heeft men de Herschel-telescoop op de komeet gericht. Dankzij zeer precieze observaties van de coma van de komeet (de omringende wolk van gas en stof) heeft men de verhouding tussen deuterium en waterstof kunnen vaststellen – en deze blijkt precies overeen te komen met die op aarde. Dit alles betekent dat kometen toch een grotere rol kunnen hebben gehad bij het aanleveren van water dan gedacht.De reden waarom dit niet voor alle kometen geldt ligt mogelijk in de plaats van herkomst. De zes kometen waarvan de deuterium-waterstof verhouding eerder is vastgesteld zijn allen langperiodieke kometen, die vanuit de verre Oortwolk komen. Hartley 2 is echter vermoedelijk ontstaan in de (relatief nabije) Kuipergordel. Schijnbaar hebben deze twee populaties van kometen verschillende verhoudingen tussen deuterium en waterstof.

Bron: Max Planck Instituut

Share

Speak Your Mind

*