28 maart 2024

Op jacht naar de schaduw van het zwarte gat in M87

Credit: Jason Dexter, Jonathan C. McKinney and Eric Agol

In de kern van het reusachtige elliptische sterrenstelsel M87 bevindt zich een net zo reusachtig massief zwart gat, waarschijnlijk 6,6 miljard zonmassa’s op de keukenweegschaal. Daarbij vergeleken heeft de Melkweg in z’n kern een lief klein babygaatje – Sgr A*,  die slechts 4,31 miljoen zonmassa’s zwaar is. Zwarte gaten zijn nooit direct waargenomen, het bewijs van hun bestaan is slechts op indirecte gronden geleverd. Pogingen worden ondernomen om dat toch met instrumenten voor elkaar te krijgen en een groepje sterrenkundigen heeft een zeer nauwkeurige simulatie gedaan om te achterhalen wat we dan te zien krijgen: de schaduw van een zwart gat. M87 vormt het centrale stelsel in de Virgocluster van sterrenstelsels. We kennen M87 vooral van de enorme straalstroom van 5000 lichtjaar lang, die ontspringt vanuit de directe omgeving van het zwarte gat. Gebruikmakend van de allerlaatste general relativistic magnetohydrodynamics (GRMHD) komt men tot de conclusie dat de beste golflengte om de directe omgeving van het zwarte gat te bekijken 1,3 mm is, welke bekeken kan worden met submillimeter VLBI (very baseline interferometry). Afgelopen week werden de allereerste opnames van de ALMA submillimeter telescoop gepubliceerd. Als ze ALMA nou weten te combineren met dergelijke schotelantennes op Hawaï – hetgeen de bedoeling is – dán zou zo’n VLBI in staat moeten zijn de schaduw van het zwarte gat in M87 te zien. Wát je dan te zien krijgt is hierboven te zien, bij diverse kijkrichtingen (inclinatie i=90° tot 0°). De simulaties laten zien dat vreemd genoeg het licht dat van de straalstromen afkomstig is komt van de ’tegenstraal’. Door relativistische effecten wordt in de omgeving aan de rand van de waarneemhorizon van het zwarte gat, de straal waarbinnen niets meer kan ontsnappen – tenzij je wellicht een superluminale neutrino bent, woehahaha… – het licht zodanig verbogen dat het precies de andere kant uit gaat. Afijn, tijd om maar snel aan die submm telescopen op Hawaï te beginnen! Bron: Astrobites.

Share

Speak Your Mind

*