29 maart 2024

Hubble en Spitzer zien grote stervorming in vroegste periode heelal

Credit: NASA / JPL-Caltech / STScI-ESA / Y. Ono (Univ. of Tokyo) & B. Weiner (Univ. of Arizona)

Op foto’s gemaakt door de Hubble ruimtetelescoop in zichtbaar licht en z’n collega Spitzer in infrarood licht is niet meer dan een klein vlekje te zien: van het sterrenstelsel genaamd GN-108036. Het is één van de verst verwijderde sterrenstelsels die men ooit ontdekt heeft. GN-108036 bevindt zich maar liefst 12,9 miljard lichtjaar van de aarde, hetgeen betekent dat het stelsel al 750 miljoen jaar na de oerknal bestond. Het heelal zelf is 13,7 miljard jaar oud, dus GN-108036 kwam voor toen het heelal nog maar 5% van z’n huidige leeftijd had, in z’n kleutertijd dus. Het meest opvallende aan GN-108036 is z’n grote helderheid – relatief uiteraard, want het kostte de nodige moeite om ‘m waar te nemen, zelfs voor Hubble en Spitzer. GN-108036 heeft die grote helderheid te danken aan een enorme snelheid waarmee ‘ie sterren produceert: maar liefst 100 sterren zoals onze zon per jaar. De snelheid waarmee dit in de Melkweg gebeurt ligt 30 keer lager, waarbij je moet beseffen dat de Melkweg vijf keer groter en 100 keer zwaarder is dan GN-108036. 😯 Kortom, GN-108036 mag met recht een ‘starburst galaxy’ worden genoemd. Kennelijk waren de omstandigheden in die vroege fase van het heelal, die ook wel de donkere eeuwen worden genoemd, rijp om stelsels als GN-108036 ten tonele te voeren. Dankzij dergelijke sterrenstelsels kon het waterstofgas geïoniseerd raken en raakte het heelal transparant voor de voorbijrazende fotonen. Bron: Spitzer.

Share

Speak Your Mind

*