SN 2011fe in M101. Credit: Conrad Jung, Chabot Space and Science Center
Op 24 augustus 2011 werd in het sterrenstelsel M101 in Grote Beer een supernova ontdekt, SN 2011fe genaamd, de meest nabije supernova sinds supernova 1987A. De afstand tot M101 bedraagt slechts 21 miljoen lichtjaar, voor sterrenkundigen in de achtertuin van hun observatorium, ideaal om deze supernova van type Ia te bestuderen. Volgens het meest gangbare model ontstaat zo’n supernova als een witte dwerg – da’s een compacte ster met de massa van de zon, gepropt in een volume van de aarde – door de nabijheid van een rode reuzenster massa aantrekt en daardoor zwaarder wordt. Als de witte dwerg op een gegeven moment de beroemde Chandrasekharlimiet van 1,4 zonmassa overschrijdt – haha, da’s de term die Jan en ik vrijdag nog in onze Astrokwis gebruiken, maar dit even terzijde – dan zegt die witte dwerg kaboem en knalt ‘ie met inbegrip van z’n buurman compleet uit elkaar. Wat sterrenkundigen sinds 24 augustus ’11 proberen is om meer te weten te komen over dat dubbelsterssysteem, welke aanleiding gaf tot SN 2011fe. De witte dwerg hoef je op foto’s gemaakt voor 24-08-11 niet te zoeken, want die is te klein. Maar een rode reus – de ‘voeder’ – is wel zichtbaar, zelfs op 21 miljoen lichtjaar afstand. In september deed men dat met de Spitzer infrarood-ruimtetelescoop en die zag niets bijzonders op de plek waar later de supernova verscheen. En nu blijkt dat ook Hubble – eh… zelfs Hubble moet je eigenlijk zeggen – niets heeft gevonden op die plek. Betekent dus dat men naar alternatieve scenario’s moet gaan kijken: bijvoorbeeld met een kleinere compagnon dan een rode reus van de witte dwerg, zoals een op de zon lijkende ster, of twee witte dwergen die tegen elkaar knallen. Kortom, werk aan de winkel voor de dames en heren theoretici. Bron: Universe Today.
Johoo, de chandrashekarlimiet zorgt niet alleen voor supernovae, maar ook mooie boeken. Mooi boek, hoor, van Jan Lub, ik ben het met plezier ah lezen.
een boek van Jan Lub? Nooit van gehoord.