29 maart 2024

Saturnus-achtig ringensysteem ontdekt dat ster bijna 2 maanden verduistert

Credit: Michael Osadciw/University of Rochester.

Sterrenkundigen van de Universiteit van Rochester hebben bij een op onze zon lijkende ster in het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus een ringensysteem ontdekt, dat er voor gezorgd heeft dat het licht van de ster vanaf de aarde gezien bijna twee maanden lang werd verduisterd. Het systeem werd ontdekt in het kader van het internationale SuperWASP (Wide Angle Search for Planets) en All Sky Automated Survey (ASAS) project, waarbij sterren van de nabije Scorpius-Centaurus associatie in de gaten worden gehouden. Het draait allemaal om de ster 1SWASP J140747.93-394542.6, alias ASAS J140748-3945.7 –  leuk om te onthouden – die zich 420 lichtjaren van ons bevindt en die qua massa vergelijkbaar is met de zon. In één opzicht is er een duidelijk verschil met de zon: 1SWASP J140… etc is slechts 16 miljoen jaar oud, da’s 1/300e van de leeftijd van de zon. Scheelt een poepie. In 2007 werd al opgemerkt dat de ster gedurende 54 dagen achteruit ging in lichtkracht, waarbij maximaal 95% van het sterlicht werd geblokkeerd (zie afbeelding hieronder). Meestal duurt het dipje van een passerende exoplaneet enkele uren, maar die 54 dagen is extreem lang. Ook kwam er vier keer een korte onderbreking van de lange dip.

Credit: Eric Mamajek et al of Rochester and the Cerro Tololo Inter-American Observatory

Nadat het Rochester-team andere verklaringen kon uitsluiten – een sferische ster bijvoorbeeld en een stofschijf om de ster – kwam er maar één logische verklaring uit de bus: de verduistering moet veroorzaakt zijn door een gigantisch ringensysteem, bestaande uit vier ringen, met tussenruimtes. Het systeem is enkele tientallen miljoenen kilometers groot, gigantisch als je het vergelijkt met de ringen van Saturnus, die zo’n 300.000 km groot zijn. De vraag is: wat bevindt zich in het midden van het ringensysteem? Een planeet of een bruine dwerg? Die vraag kan op dit moment nog niet beantwoord worden, omdat de massa door het ontbreken van gegevens over de Doppler-verschuiving niet bekend is. Als de massa tussen 16 en 75 Jupitermassa ligt, dan is het een bruine dwerg, een soort van mislukte ster. Is de massa onder de 16 Jupitermassa, dan is het een super-Jupiter, eh… nee meer een super-Saturnus. Bron: Univ. van Rochester.

Share

Speak Your Mind

*