Het HFI-instrument aan boord van Planck, dat te warm is geworden voor verder onderzoek. Credit: ESA (images by AOES Medialab)
Afgelopen zaterdag is een einde gekomen aan het wetenschappelijk onderzoek dat werd gedaan met het High Frequency Instrument (HFI) aan boord van de Europese sonde Planck. De in mei 2009 gelanceerde sonde doet onderzoek aan de kosmische microgolf-achtergrondstraling, het 2,7K warme restant dat het gehele heelal vult en dat een overblijfsel is van de hete oerknal, waarmee 13,7 miljard jaar geleden het heelal ontstond. Door met de HFI én met de LFI – yep, da’s het Low Frequency Instrument – onderzoek te doen aan minieme temperatuursvariaties in die straling kan men meer te weten komen over de vroegste geschiedenis van het heelal en over de wijze waarop materie samenklonterde tot sterren en sterrenstelsels. De instrumenten aan boord van Planck moeten daarvoor tot net boven het absolute nulpunt (-273 °C) gekoeld worden en daarom heeft Planck koelvloeistof aan boord. Voor het HFI-instrument is dat zaterdag opgeraakt en daarom kan die niet verder. De LFI kan met iets hogere temperaturen onderzoek doen, dus die kan nog wel een poosje doorgaan. Aan het begin van de missie rekende men op een waarneemperiode van 15 maanden, maar dat zijn er 30 geworden, dus reden tot klagen heeft men niet. In die 30 maanden heeft Planck de straling aan de hemel in totaal vijf keer waargenomen. Begin volgend jaar hoopt men de eerste resultaten te kunnen melden van de eerste 15,5 waarneemmaanden. Een jaar later zijn álle resultaten bekend en weten we (hopelijk) wat zich allemaal in het allervroegste heelal heeft afgespeeld. Nog even geduld mensen! Bron: ESA.
