28 maart 2024

Exoplaneet 55 Cancri e blijkt toch anders dan gedacht

Een vergelijking tussen 55 Cancri e en de Aarde. Credit: NASA

Op een afstand van 40 lichtjaar van de aarde draait de rotsachtige wereld 55 Cancri e gevaarlijk dicht rondom het hellevuur van zijn moederster. De planeet voltooit iedere 18 uur een omloopbaan en staat daarmee 26 keer dichter bij zijn moederster dan de afstand tussen Mercurius en de zon. Als de aarde op die positie zou staan zou de grond onder onze voeten opwarmen tot 1700 graden Celsius. Dat betekent dat 55 Cancri e niets meer is dan een woestenij van geblakerde rotsen….toch?

Nieuwe waarnemingen die verricht zijn met de Spitzer Space Telescope lijken dit beeld op zijn kop te zetten. 55 Cancri e zou wel eens veel natter en vreemder kunnen zijn dan gedacht. Aangezien 55 Cancri e periodiek voor zijn moederster langstrekt (een zogenaamde transit planet) kunnen wetenschappers relatief veel te weten komen over de planeet. Zo weet men niet alleen de massa en omloopbaan van de planeet, maar ook het volume en de dichtheid.

Volgens de nieuwe waarnemingen bedraagt de massa van 55 Cancri e ongeveer 7,8 keer die van de aarde en bedraagt de diameter het dubble van onze moederplaneet. Hiermee valt 55 Cancri e binnen de categorie van “super-aardes”. Slechts een handvol hiervan trekken periodiek voor hun moederster langs, waardoor 55 Cancri e beter begrepen wordt dan de meeste super-aardes. Toen de planeet in 2004 ontdekt werd, suggereerden vroege schattingen van diens massa en grootte dat 55 Cancri e een dichte, vaste rotsbal moest zijn. Gegevens van Spitzer laten een ander beeld zien: maar liefst 1/5 van de massa van de planeet blijkt te bestaan uit lichte materialen, waaronder water.

Gezien de intense hitte en hoge dichtheid die geacht worden te heersen op de planeet, zouden deze materialen in een “superkritieke” vloeibare staat moeten verkeren. Een superkritieke vloeitstof is een fase van materie die het beste omschreven kan worden als een vloeistofachtig gas met een gigantisch oplossend vermogen. Water wordt superkritiek in bepaalde stoomturbines – waardoor de metalen bladen van de stoomturbines soms deels oplossen! Dit hete en zeer dichte materiaal zou op 55 Cancri e dus letterlijk uit de rotsen kunnen stromen (of is het stomen?).

Met superkritieke superoplosmiddelen die vanuit het oppervlak omhoog wellen, een ster van angstaanjagende proporties die de hemel vult, en jaren die in slechts enkele uren voorbijgaan, leert 55 Cancri e ons een belangrijke les: het feit dat een planeet van vergelijkbare grootte als de aarde is, wil niet zeggen dat de planeet ook op de aarde lijkt! Hieronder een video over 55 Cancri e.

http://www.youtube.com/watch?v=H_CZCmJ2om0?rel=0

Bron: Physics Org.

Share

Speak Your Mind

*