29 maart 2024

Astronomen vinden kleine exoplaneet die aan het verdampen is

Impressie van de verdampende planeet bij KIC 12557548. Credit: NASA, European Space Agency, Alfred Vidal-Madjar (Institut d’Astrophysique de Paris, CNRS)

Astronomen hebben bewijs gevonden voor een exoplaneet ter grootte van Mercurius die voor ons ogen aan het verdampen is, zo blijkt uit waarnemingen die zijn verricht met de Kepler ruimtetelescoop. Als dit bevestigd kan worden, is dit de eerste keer dat men een rotsachtige exoplaneet gevonden heeft die aan het verdampen is. Men heeft eerder al een gasplaneet gevonden die iets soortgelijks doormaakt.

Het bestaan van de planeet is afgeleidt uit waarnemingen die zijn verricht bij de ster KIC12557548, die iets kleiner is dan de zon. Iedere 15,685 uur dimt het licht van de ster een beetje. Dat betekent dat een begeleider voor de ster langs trekt. In tegenstelling dat alle andere “transits” (overgangen) die Kepler heeft waargenomen, varieert deze van omloopbaan tot omloopbaan. Computerberekeningen laten zien dat de beste oplossing voor deze bizarre veranderlijke “transits” bestaat uit een rotsachtige planeet, ter grootte van Mercurius, die rechtstreeks in gas verandert. Hierbij wordt de planeet (die normaal gesproken te klein is om door Kepler te worden waargenomen) omhuld door een grote wolk van minerale dampen.

De afstand tussen de planeet en de ster bedraagt slechts 1% de afstand tussen de aarde en de zon, waardoor de temperatuur aan het oppervlak van de planeet zo’n 2000 graden Celsius bedraagt. Dit is voldoende om mineralen als pyroxeen en olivijn te laten verdampen. Dit zijn algemene bouwstenen van rotsachtige planeten. Het gevolg is een gigantische dampwolk rondom de planeet, die op een soortgelijke manier ontstaat als de staart van een komeet. Het is mogelijk dat de planeet zelf behalve een wolk ook een komeetachtige staart heeft, hoewel deze niet is waargenomen. Berekeningen laten zien dat de planeet binnen 200 miljoen jaar (een oogwenk op kosmische tijdschaal) compleet verdwenen zal zijn.

Bovendien laat het lot van de planeet zien wat in de toekomst met ‘onze’ Mercurius zal gebeuren. Als de zon over een paar miljard jaar opzwelt tot een rode reus, zal Mercurius op een soortgelijke manier gaan borrelen en verdampen als de planeet die door Kepler is ontdekt, en een soortgelijke wolk en/of staart gaan vormen. Er bestaan ook alternatieve verklaringen voor de waarnemingen van Kepler. Vandaar dat het verantwoordelijke wetenschapsteam graag de Hubble ruimtelescoop zou willen gebruiken om een spectrale analyse te maken van de wolk. Als hieruit blijkt dat deze bestaat uit elementen als silicium en magnesium (waaruit je rotsen kunt maken), is dat een bevestiging van de “verdampende planeet”-theorie.

:bron: Bron: New Scientist.

Share

Speak Your Mind

*