28 maart 2024

GJ 667Cc: beste kandidaat tot nu toe als bewoonbare exoplaneet

Credit: Carnegie Institution for Science.

Sterrenkundigen hebben in het sterrenbeeld Schorpioen een exoplaneet ontdekt die van alle tot nu toe bekende exoplaneten het beste als bewoonbare planeet kan worden beschouwd: GJ 667Cc. De planeet is 4,5 keer zo zwaar als de aarde – categorie Super-Aarde zoals dat wordt genoemd – en hij draait in 28 dagen om GJ 667C [1]Je hebt ook GJ667A en -B, feitelijk een systeem met drie sterren. een rode dwergster van de spectraalklasse M, drie keer zo licht als de zon. Afstand tot de aarde: slechts 22 lichtjaar, da’s voor sterrenkundigen zéér dichtbij. Graadmeter voor het wel of niet bewoonbaar zijn is de afstand tot de ster en de temperatuur die daar heerst. Als de temperatuur ter plekke geschikt is om vloeibaar water aanwezig te laten zijn is sprake van een bewoonbare zone. GJ 667Cc blijkt midden in de zogenaamde bewoonbare zone te liggen, zoals je ziet in de afbeelding hieronder. Andere ‘bewoonbare’ planeten zoals Kepler-22b liggen net aan de rand van de zone.

Credit: Carnegie Institution for Science

De meeste bekende planeten zijn ontdekt met de zogenaamde transitiemethode, waarbij de lichtkracht van sterren in de gaten wordt gehouden en een passerende exoplaneet vanaf de aarde gezien dat licht eventjes dimt, hetgeen gemeten kan worden. De Kepler ruimtetelescoop heeft op die manier honderden planeten ontdekt. GJ667Cc is met een andere methode gevonden waarbij de exoplaneet door z’n gravitatiekracht iets aan de ster trekt en deze daardoor een beetje schommelt. Die schommeling is op haar beurt weer te zien aan een Doppler-verschuiving van de spectraallijnen van de ster. Door te spitten in de spectrografische gegevens die van GJ667C waren verkregen met het W.M. Keck Observatorium in Hawaï en de nieuwe Carnegie Planet Finder Spectrograph op de Magellan II Telescoop kon men de exoplaneet vinden. Er is nog een exoplaneet in het systeem, GJ667Cb, die dichterbij de ster staat en daar in 7,2 dagen omheen draait. Daar is het te heet voor vloeibaar water. Ook is er wellicht een derde planeet, GJ667Cd, maar die is nog niet bevestigd. Bron: Space.com.

Voetnoten

Voetnoten
1 Je hebt ook GJ667A en -B, feitelijk een systeem met drie sterren.
Share

Comments

  1. Olaf van Kooten zegt

    Ze hebben het allemaal wel over een super-aarde, maar ik denk eerder aan een nieuwe klasse van planeten. We kennen relatief nog maar weinig planeten (in vergelijking met het totaal aantal in de melkweg), dus zijn er waarschijnlijk nog veel meer klassen van planeten dan die wij nu denken te kennen. Ieder object met een massa van, zeg maar, 1.5 tot 8 keer de aarde automatisch super-aarde noemen is te kort door de bocht. In veel gevallen weten helemaal niets van de planeet, behalve dan diens massa en omloopbaan.

    Tel daarbij het volgende op: GJ 667C is arm aan zware elementen (waaronder die waaruit je rotsachtige planeten kunt maken). Is het dan niet vreemd dat een rotsachtige super-aarde erom kan ontstaan? En niet 1 maar waarschijnlijk meerdere? Is het dan niet waarschijnlijker dat we hier te maken hebben met een soort mini-Neptunus? Een kleine rotsachtige kern omringt door lagen van ijs en gas?

  2. Dat klinkt aannemelijk. De term "super-earth" zet je dan inderdaad op het verkeerde been.

    • Nog heel even over de term "super-earth", het is wel zo dat die term in het algemeen alleen betrekking heeft op de massa van een planeet en niet op bv. de samenstelling. Dat komt juist omdat we vaak niet veel meer weten van een exo-planeet dan de massa. Maar de term "mini-Neptune" dekt toch beter de lading voor planeten zoals Olaf hierboven beschrijft. In de toekomst zullen de termen en reikwijdte van die termen voor de diverse soorten exo-planeten vast nog wel 'ns veranderen als we er meer over weten. 🙂

      • De vijf klassieke planeten (Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus) kennen we al duizenden jaren en de 'moderne' planeten (Uranus, Neptunus en tot 2006 Pluto) kennen nou ook al lange tijd. En toch duurde het tot 2006 voordat de IAU (Int. Astronomische Unie) tot een strikte definitie van het begrip planeet kwam. Ik hoop dat de IAU het in het geval van de exoplaneten niet zo ver laat komen en dat ze op basis van de waarnemingen die tot nu toe aan de exoplaneten zijn gedaan komen tot een definitie van de verschillende klassen.

  3. Op arXiv is de paper van de onderzoekers nu te lezen:
    http://arxiv.org/pdf/1202.0446.pdf

Laat een antwoord achter aan Olaf van Kooten Reactie annuleren

*