28 maart 2024

WISE laat zien dat de ruimte vol zit met Blazars

Een voorbeeld van een Blazar. Credit: NASA/JPL-Caltech/Kavli

Sterrenkundigen weten dat in het centrum van bijna alle sterrenstelsels een superzwaar zwart gat zit, miljoenen tot soms miljarden keer zo zwaar als de zon. Een deel van die zwarte gaten is actief, doordat ze materiaal opslorpen, dat via een accretieschijf rondom het zwarte gat tot verhitten wordt gebracht en hoogenergetische straling uitzendt. Bij een gedeelte dáár weer van vindt iets bijzonders plaats: via smalle bundels vanaf de magnetische polen van het zwarte gat wordt materiaal en straling in straalstromen de ruimte in geschoten, tot bijna de lichtsnelheid. Als zo’n straalstroom (‘Jet’) op aarde gericht is zien we die straling en spreken we van een Blazar, genoemd naar het prototype ervan, BL Lacertae, gelegen in het sterrenbeeld Hagedis. Met de Fermi gammasatelliet heeft men honderden puntbronnen ontdekt die gammastraling uitzenden en waarvan men vermoedt dat het wel eens blazars zouden kunnen zijn, maar een bevestiging ontbrak. Voor meer dan 200 gevallen is die bevestiging er nu gekomen, want met NASA’s Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE) heeft men infraroodstraling gedetecteerd, die ook door Blazars kunnen worden geproduceerd. WISE kijkt normaal gesproken naar IR-straling van minder extreme objecten, maar dit keer leent het zich ook voor deze bijzondere vorm van actieve sterrenstelsels. Naast deze 200 gevallen van Blazars, die eerder door Fermi waren waargenomen, zag WISE ook nog eens 1000 Blazars die middels andere instrumenten waren gedetecteerd plús vijftig kandidaat-Blazars, die nog niet eerder waren waargenomen. Voor een infrarood-satelliet die zich met koele fenomenen als planetoïden en kometen bezig houdt geen gekke score. Meer info vind je in dit wetenschappelijke artikel. Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*