28 maart 2024

Infraroodstelsel Arp 220 gevormd door botsing meerdere sterrenstelsels

Credit: NAOJ

Het sterrenstelsel Arp 220 – nummertje 220 uit de door Halton Arp opgestelde catalogus van 338 vreemde sterrenstelsels – is een voorbeeld van een ultraluminous infrared galaxy (ULIRG). Een team van sterrenkundigen onder leiding van Yoshiaki Taniguchi (Ehime University) heeft met de Subaru en Keck II Telescopen op Hawaï onderzoek gedaan aan Arp 220 en daaruit kwam naar voren dat het ontstaan moet zijn door de botsing en samensmelting van minstens vier sterrenstelsels. Met name twee slierten van gas die het gevolg zijn van getijdewerking hebben meer inzicht gegeven in de ontstaansgeschiedenis van Arp 220. ULIRG’s zijn zeer lichtsterke sterrenstelsels, die relatief dichtbij de Melkweg liggen en die hun meeste energie in het infrarode gedeelte van het spectrum uitstralen. Die infraroodstraling wijst er op dat de stelsels veel stof bevatten en derhalve ook een grote geboorte van sterren zullen kennen. Eind jaren tachtig kwamen er modellen op, waarin ULIRG’s werden voorgesteld als een soort van quasars, die een botsing met een ander sterrenstelsel hadden ondergaan. Anderen dachten direct aan een samensmelting van meerdere sterrenstelsels, die tot het ontstaan van een ULIRG zouden leiden. Met de FOCAS (Faint Object Camera and Spectrograph) van de Subaru en LRIS (Low Resolution Imaging Spectometer) van de Keck II Telescoop kon het team van Taniguchi twee getijdestaarten zien, die zich tot 50.000 lichtjaar afstand uitstrekken en waarin men een Hα absorptielijn kon onderscheiden. Dat wijst er op dat er extreme stervorming in de staarten moet plaatsvinden. Voor de vorming van de twee staarten zou een botsing van in totaal vier sterrenstelsels moeten hebben plaatsgevonden, zoals te zien is in onderstaand schema.

Credit: NAOJ

Een botsing zoals die aanstaande is tussen de Melkweg en het Andromedastelsel zal volgens het team van Taniguchi dus niet leiden tot het ontstaan van een ULIRG, want daar zijn meerdere botsingen voor nodig. Meer info over de waarnemingen aan Arp 220 en de ideeën over het ontstaan er van zijn te vinden in dit wetenschappelijke artikel, dat 10 juli a.s. zal verschijnen in het vakblad The Astrophysical Journal, Volume 753. Bron: NAOJ.

Share

Speak Your Mind

*