Ja wat is ’t nou, een pulsar of een magnetar?

Voorstelling van een magnetar. Credit:ESO/L. Calçada

In 2010 werd door sterrenkundigen voor het eerst zo’n object ontdekt: SGR 0418+5729 – waarbij dat SGR staat voor Soft Gamma Repeater. En nu schijnt men een tweede exemplaar ervan gevonden te hebben: SWIFT J1822.3-1606, genoemd naar de satelliet waarmee ‘ie ontdekt is. Beiden stellen de sterrenkundigen voor een raadsel, want ze hebben eigenschappen die zowel thuishoren bij de klasse van pulsars als bij die van magnetars. Het verschil tussen die twee is de volgende: Pulsars zijn snel ronddraaiende neutronensterren, die vanaf hun magnetische polen bundels hoge energie uitzenden en die als ware kosmische vuurtorens naar twee richtingen slingeren. Magnetars tenslotte zijn een bijzonder soort pulsars, namelijk degenen met een langere rotatieperiode, welke geregeld kortdurende uitbarstingen van röntgen- en gammastraling hebben, 10 tot 100 keer sterker dan wat pulsars normaal uitzenden en wiens magnetisch veld wel duizend keer sterker dan dat van pulsars kan zijn. Een overeenkomst is er ook: zowel pulsars als magnetars zijn varianten van neutronensterren, de compacte kernen van zware sterren (8-25 zonmassa), die overblijven als zij als supernova exploderen en hun buitenlagen wegblazen. Onderzoek met o.a. ESA’s XMM-Newton en Nasa’s SWIFT röntgensondes aan SGR 0418+5729 en SWIFT J1822.3-1606 laat zien dat ze een hybride mengvorm van pulsars en magnetars zijn: qua rotatie lijken ze op een pulsar, maar hun magnetisch veld is enorm sterk. Let wel: hun interne magnetische veld is enorm sterk. Want op de een of andere manier is dat interne magnetische veld veel sterker dan het externe veld. Soms rafelen magnetische veldlijnen uit elkaar via zwakke plekken in de harde korst van de magnetar en dan komt er energie naar buiten in de vorm van röntgenstraling, hetgeen in 2011 in het geval van SWIFT J1822.3-1606 werd gezien door Swift. Er is ook al een naam voor deze hybride vorm van pulsars/magnetars bedacht: low-field magnetars, de zoveelste loot aan de boom van exotische astronomische objecten. Hieronder een animatie, waarin je ziet wat er bij zo’n object gebeurt:

Bron: ESA.

Gerelateerde Astroblogs:

Interstellaire radiobron ontdekt die elke 22 minuten een puls geeft en dat al meer dan 30 jaar Nieuw soort ster geeft aanwijzingen over mysterieuze oorsprong van magnetars Team onafhankelijk onderzoekers presenteert analyse vliegbewegingen UAP’s van de Amerikaanse marine op luchtvaartconferenties AIAA