29 maart 2024

Eerste planeten ontdekt bij zonachtige sterren in sterrenhoop

De locatie van Pr0201 in de Kribbe. Credit: Stuart Heggie

Astronomen hebben voor het eerst planeten ontdekt in een dichtbevolkte sterrencluster. De bevinding laat zien dat planeten inderdaad gevormd kunnen worden op plaatsen met een hoge sterdichtheid. De sterrenhemel zou er op deze planeten bijzonder uitzien: door de hoge sterdichteid is de hemel bezaaid met heldere sterren. Helaas is er niemand om van dit uitzicht te genieten: de nieuw ontdekte planeten zijn bepaald niet leefbaar. Het gaat namelijk om zogenaamde Hete Jupiters: zo genoemd omdat het massieve gasbollen zijn (net als Jupiter), die echter op zeer korte afstand rond hun moedersterren draaien.

De planeten bevinden zich in de zogenaamde Bijenzwerm-cluster, ook wel De Kribbe, Praesepe en M44 genoemd. Dit is een zogenaamde open cluster: een groep sterren die op hetzelfde moment ontstaan zijn uit dezelfde gigantische gaswolk. Als gevolg hebben alle 1000 sterren in deze cluster dezelfde chemische samenstelling en dezelfde leeftijd: ongeveer 750 miljoen jaar. Hoewel de meeste open sterrenhopen relatief snel uiteenvallen, zijn de sterren uit de Bijenzwerm nog altijd via de zwaartekracht aan elkaar verbonden.

De nieuwe Bijenzwerm-planeten staan bekend als Pr0201b en Pr0211b. De sterrennaam (of eigenlijk catalogusnummer) gevolgd door een “b” is de standaard conventie voor het benoemen van exoplaneten. De ontdekking is bijzonder, omdat het de eerste planeten zijn die ontdekt zijn bij een zonachtige ster in een open sterrenhoop. Omdat de omstandigheden in dit soort dicht opeengepakte clusters relatief extreem zijn, laat de ontdekking zien dat planeten ook in dit soort omstandigheden kunnen ontstaan.

Eerder bleek al dat exoplaneten zonder problemen rond dubbelsterren kunnen ontstaan. Nu hetzelfde geldt voor dichtbevolkte sterrenclusters, kunnen we zeggen dat vrijwel overal planeten kunnen ontstaan, in vrijwel alle omstandigheden. Het wemelt van de planeten in de Melkweg. Hoeveel ervan zullen leven kennen? Niemand die het weet. Echter: hoe meer planeten, hoe meer kans op leven, toch?

Artistieke weergave van een gasplaneet in de dichtbevolkte Bijenzwerm-cluster.  credit: NASA/JPL-Caltech

Bron: Jet Propulsion Laboratory

Share

Comments

  1. Lijkt mij heel mooi om ’s avonds op zo’n planeet te zijn (tenminste, als het niet zo’n hete Jupiter is, maar een meer aardachtige planeet met wat aangenamer omstandigheden) en om dan naar boven te kijken en al die sterren van de Kribbe te zien. Dat moet toch een fabelachtig mooi uitzicht zijn, lijkt mij.

  2. Ik denk dat dat tegenvalt. Natuurlijk zul je veel meer heldere sterren zien aan de hemel dan hier op aarde. Maar het is heel verspreid.
    Vergelijk: de hyaden staan dichterbij dan de Pleiaden, maar wat is opvallender?
    Toch Jammer dat we niet even kunnen gaan kijken.

  3. Er zullen vast sterrenkunde-simulatieprogramma’s zijn, die kunnen nabootsen hoe het zou zijn als je middenin de Kribbe (M44) woont.

Speak Your Mind

*