29 maart 2024

Is Vesta eigenlijk een mislukte planeet?

De “streep” over de evenaar van Vesta is Divalia Fossa, feitelijk een enorme canyon. Credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Over het oppervlak van de asteroïde Vesta lopen enorme troggen (depressies), die mogelijk het bewijs vormen voor een inwendige complexiteit die je niet zou verwachten bij een asteroïde. De troggen zijn pas vorig jaar ontdekt en sindsdien hebben wetenschappers zich afgevraagd hoe deze ontstaan zijn. Nu blijkt uit onderzoek dat de troggen het gevolg zijn van een enorme inslag in het verleden, waardoor ook de gigantische krater op de zuidpool is ontstaan. Nou, probleem opgelost dus. Toch ligt het iets ingewikkelder: de structuur van de troggen suggereert namelijk dat het inwendige van Vesta gedifferentieerd is, oftewel verdeeld is in meerdere lagen. Dat is een eigenschap die je niet verwacht van een asteroïde, maar erop duidt dat Vesta eigenlijk een dwergplaneet is – ondanks het feit dat je Vesta nauwelijks “rond” kunt noemen.De meeste oppervlakteverstoringen op asteroïden bestaan uit simpele scheuren, die het gevolg zijn van botsingen met andere asteroïden. Vesta kent daarentegen een uitgebreid systeem van troggen, valleien en canyons. De grootste van deze canyons, Divalia Fossa genaamd, is groter dan de Grand Canyon op aarde en meet 465 kilometer lang, 22 kilometer breed en 5 kilometer diep. De oorsprong van de troggen en canyons is altijd onduidelijk geweest. De complexiteit ervan kan niet verklaard worden door simpele botsingen. Nieuwe metingen van de topografie van Vesta, die afkomstig zijn van de NASA’s Dawn-sonde (die Vesta inmiddels verlaten heeft), laten zien dat een gigantische inslag verantwoordelijk kan zijn voor de troggen. Maar: dit kan alleen maar gebeurd zijn als het inwendige van de asteroïde gedifferentieerd is – oftewel, verdeeld is in een duidelijke kern, mantel en korst.Omdat Vesta gedifferentieerd is, hebben de verschillende lagen een verschillende dichtheid. Het is dit verschil in dichtheid die het mogelijk maakt om de troggen en canyons te vormen zoals wij die waarnemen. De troggen hebben namelijk eigenschappen die heel anders zijn dan vergelijkbare structuren op andere asteroïden. De eigenschappen van de troggen komen meer overeen met die op veel grotere objecten, zoals planeten, dwergplaneten en manen. Dat betekent dat je Vesta nauwelijks een asteroïde kan noemen en dat Vesta oorspronkelijk een grootse carriére in gedachte heeft gehad: Vesta had eigenlijk een planeet willen worden!

Op deze prachtige foto is duidelijk de verminkte zuidpool van Vesta te zien. Credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Noot: Vesta heeft een diameter van 525 kilometer. Hiermee is het veel groter dan de meeste asteroïden. Toch wordt Vesta niet als dwergplaneet beschouwd – in tegenstelling tot zijn grotere familielid Ceres, die zowel als asteroïde als dwergplaneet geclassificeerd wordt. De reden is het volgende: Vesta is niet rond en Ceres wel. Maar ja, als het inwendige van Vesta gedifferentieerd is, dan moet Vesta wel als dwergplaneet beschouwd worden. Dit levert de volgende vraag op: waarom is Vesta dan niet rond? Nou, dat hangt dus samen met het ontstaan van de troggen. Vesta zal oorspronkelijk rond geweest zijn, maar heeft een enorme inslag gekend. Hierdoor zijn niet alleen de troggen ontstaan, maar is ook een groot deel van de zuidpool weggeslagen. Als gevolg hiervan heeft Vesta de vorm van een walnoot gekregen. Vesta is dus een dwergplaneet, maar wel een ernstig verminkte. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*