Site pictogram Astroblogs

De protoplanetaire nevel Hen 3-1475 – alias de Tuinsproeiernevel – in beeld gebracht

Credit: ESA/NASA

protoplanetaire nevel Hen 3-1475 – alias de Tuinsproeiernevel. Credit: ESA/NASA

Wat planetaire nevels zijn weten de meeste lezers van de Astroblogs wel, nietwaar? Uitgeworpen buitenlagen van sterren, die opgloeien door het hete, ultraviolette licht van de ster in het midden. De naam planetaire nevels is ooit bedacht in het tijdperk van de eerste telescopen, 17e en 18e eeuw, toen men objecten ontdekte die op planeten leken, maar dat niet waren. Protoplanetaire nevels of preplanetaire nevels zijn minder bekend. En da’s ook logisch, want ze zijn er nou eenmaal minder. Het is eigenlijk de fase voordat de planetaire nevel tot ‘wasdom’ is gekomen en als een bolvormige schil van geïoniseerd gas rondom de ster gloeit. Hen 3-1475 is zo’n voorbeeld van een protoplanetaire nevel, mooi in beeld gebracht met de Wide Field Camera 3 aan boord van de Hubble ruimtetelescoop. Hen 3-1475 ligt 18.000 lichtjaar van ons vandaan, in het sterrenbeeld Boogschutter (Sagittarius). De centrale ster is maar liefst 12.000 keer lichtsterker dan onze zon en naar twee kanten vanuit z’n rotatiepolen heeft ‘ie een S-vormige straalstroom van gas uitgeworpen, dat met een snelheid van honderden kilometers per seconde de ruimte in schiet. De ster zelf is omgeven door een wolk van heet gas. Men denkt dat die rotatieas niet altijd dezelfde kant uit wijst, maar dat er sprake is van een zogenaamde precessie, dezelfde wenteling van de rotatieas als waar de aardas ook mee te maken heeft en die er voor zorgt dat onze huidige poolster niet altijd de poolster blijft. Als een soort van tuinsproeier spuit de ster in Hen 3-1475 dus gas in twee richtingen en door de precessie zwenkt dat in de loop der tijd. Da’s ook de reden dat de bijnaam van Hen 3-1475 de Tuinsproeiernevel is. Wie verzint dat soort namen? 🙂 Bron: NASA.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten