Site pictogram Astroblogs

Röntgensatellieten monitoren botsing sterrenwind massieve O-sterren

Voorstelling van de botsing van de sterrenwind van de O-sterren van Cygnus OB2 #9. Credit: NASA/C. Reed

In het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus) bevindt zich de OB-associatie genaamd Cygnus OB, een groep van pakweg 3000 (!) sterren, die gravitationeel verbonden met elkaar zijn en waar 100 zeer zware sterren van de spectraalklasse ‘O’ behoren – zeg maar de allerzwaarste jongens onder de sterren. Die blauw-witte O-sterren zijn meer dan 12 keer zo zwaar als de zon zijn en 10 keer zo lichtsterk. Ze hebben een enorme ultraviolette straling en via hun ‘sterrenwind’ wordt continue gas in de omgeving geblazen. Een dubbelster van die O-sterren genaamd Cygnus OB2 #9 is de laatste jaren door een bataljon aan röntgeninstrumenten in de gaten gehouden, waaronder de satellieten Swift en XMM-Newton. De O-klasse sterren stralen zoveel UV-licht uit dat het licht letterlijk druk veroorzaakt en het gas in de buitenlagen uitstoot, waardoor dat gas in de sterrenwind met een snelheid van miljoenen km per uur de ruimte in vliegt. Twee van die O-sterren bij elkaar – zoals in het geval van Cygnus OB2 #9 – levert natuurlijk geheid een botsing op en da’s gemonitord door de sterrenkundigen. Zo’n botsing levert namelijk op haar beurt weer röntgenstraling op. In 2008 had men al ontdekt dat er in de radiostraling van Cygnus OB2 #9 een variatie zit met een periode van maar liefst 2,355 jaren, vermoedelijk de periode dat de sterren om elkaar heen draaien. Men had uitgerekend dat op 28 juni 2011 de botsing van de sterrenwind het sterkst zou zijn en dat röntgenstraling zou kunnen worden opgevangen.  En dat lukte! De instrumenten ontdekten een verhoogde röntgenactiviteit en daaruit kon men afleiden dat de ene O-ster maar liefst 50 zonmassa’s zwaar is en de ander 45 zonmassa’s. De afstand tussen de twee zou minder zijn dan 3 ae, astronomische eenheid, de afstand tussen aarde en zon – 149 miljoen km. Hieronder een video, waarin wordt ingegaan op de waarnemingen aan Cygnus OB #9.

Bron: NASA

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten