Daling in de sterproductie. Credit: David Sobral/HiZELS
Een internationaal team van sterrenkundigen uit Portugal, het Verenigd Koninkrijk, Japan, Italië en Nederland, heeft ontdekt dat de mate van stervorming in het heelal sinds een piek 11 miljard jaar geleden enorm gekelderd is. Sinds 13,4 miljard jaar geleden de allereerste sterren ontstonden – dat was ‘slechts’ 300 miljoen jaar na de oerknal waarmee het heelal ontstond – groeide de productie van sterren uit samentrekkende gaswolken van waterstof. Latere generaties sterren ontstonden niet alleen uit waterstof, maar ook uit de met zwaardere elementen vervuilde restanten van eerdere sterren. 11 Miljard jaar geleden was die groei van de vorming van sterren maximaal. Met drie instrumenten – de UK Infrared Telescope (UKIRT), de Very Large Telescope (VLT) en de Subaru telescope – heeft het team, dat onder leiding stond van de Leidse sterrenkundige David Sobral, ontdekt dat sinds die tijd de stervorming maar liefst 30 keer minder is geworden. Door studie van het licht van gas en stof uit sterrenstelsels op verschillende afstanden kon men de snelheid van de stervorming afleiden. Bij sterren geldt de regel dat de zware sterren kort leven en als supernova eindigen, terwijl de kleine sterren een stuk zuiniger zijn en heel lang kunnen leven. De helft van de sterren in het hedendaagse heelal is oud en ontstond in de drukke periode tussen 11 en 9 miljard jaar geleden. Aan de daling in de stervorming – weergegeven in de afbeelding links – lijkt geen einde te komen en de verwachting is dat ten opzichte van de huidige hoeveelheid sterren er nog maar 5% bij zal komen in de toekomst, hoe oud het heelal ook mag worden. Een artikel over dit onderwerp werd vandaag gepubliceerd in het vakblad Monthly Notice of the Royal Astronomical Society en voor de liefhebbers is dat hier te lezen. Hieronder nog een voorstelling van de stervorming in de loop van de evolutie van het heelal, links kort na de oerknal, rechts in het hedendaagse heelal – dubbelklikken voor de megaversie.
Credit for the composite: David Sobral
Bron: NAOJ.
