28 maart 2024

Echte poolverschuiving mogelijk verklaard

Tussen 790 en 805 miljoen jaar geleden vond er een echte poolverschuiving plaats op aarde. Credit: (c) Nature 491, 244–248. doi:10.1038/nature11571

Wetenschappers hebben een mogelijke verklaring worden voor een zeldzaam proces dat “echte poolverschuiving” wordt genoemd. Dit is een proces waarbij de gehele aardkorst verschuift, om daarna weer terug te “schieten” in de oude configuratie. Het verschuiven van de gehele aardkorst zou veroorzaakt kunnen worden door het smelten van een gigantische hoeveelheid ijs (waarbij de gewichtsverdeling van de aardkorst plotseling verandert) of door het uitbarsten van een supervulkaan. Het terugschieten is lastiger te verklaren.

Wetenschappers weten al vele jaren dat er twee soorten verschuivingen zijn van de aardkorst. De ene is continentale drift, waarbij de continenten langzaam ten opzichte van elkaar bewegen. De andere is echte poolverschuiving, waarbij alle continenten tegelijk verschuiven. Hoewel het ontstaan van een echte poolverschuiving slecht begrepen wordt, is het een nog groter mysterie hoe de aarde na verloop van tijd weer terugschiet in de oude configuratie.

Nu heeft men gebruik gemaakt van computersimulaties en wiskundige modellen om twee mogelijke verklaringen te postuleren. Ten eerste is de aarde geen perfecte bol: het is meer een samengedrukte bol, waarbij de planeet in “breedterichting” langer is dan in “lengterichting” – aan de evenaar puilt de aarde als het ware uit. Hierdoor wordt de aarde gestabiliseerd, en schieten de continenten automatisch weer terug als ze uit hun normale fatsoen worden “geduwd”.

Ten tweede is de aardmantel bijzonder elastisch. Als een abrupte verandering resulteert in een massale beweging van de aardmantel en -korst wordt potentiële energie opgeslagen in de rotsen. Dit is vergelijkbaar met wat er gebeurt als je een rubberband draait. Zodra de krachten van de grootschalige verandering wegvloeien, neemt de potentiële energie het over, waardoor de continenten weer in hun oorspronkelijke positie geduwd worden. Bron: Phys.org.

Share

Comments

  1. andre deruyter zegt

    Erg,als een mens iets zegt luistert men altijd maar wanneer het te laat is. http://nl.wikipedia.org/wiki/Charles_Hapgood

  2. Andre, bedankt voor de link. Ik lees daarin: “…dat er een poolverschuiving van zo’n 15° moet hebben plaatsgevonden, zo’n 9500 jaar geleden en dat gedeeltes van Antarctica ijsvrij waren in die tijd.” Wowie, nooit geweten dat dergelijke enorme verschuivingen in zo’n korte tijd kunnen plaatsvinden.

  3. Olaf van Kooten zegt

    Dat is aan einde van de ijstijd. Zou e.e.a. met elkaar samenhangen? Dat het massale smelten van de ijskappen in o.a. Noord-Amerika (mogelijk het gevolg van de inslag van een komeet, daar hebben we volgens mij wel eens een blogje over gemaakt) geleid heeft tot instabiliteit van de aardkorst, resulterend in een poolverschuiving. Maar: als de verschuiving slechts 9500 jaar geleden was, hoelang heeft het dan geduurd voordat de aardkorst weer terugschoot in de oude positie?

Speak Your Mind

*