28 maart 2024

Groot gat in schijf rondom zonachtige ster wijst op meerdere planeten

Credit: NAOJ

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Jun Hashimoto (National Astronomical Observatory of Japan) en Ruobing Dong (Princeton University) heeft bij de ster PDS10 een groot gat ontdekt in de stofschijf, die de ster omhult. PDS10 is een zeer jonge ster – pakweg 10 miljoen jaar oud, in sterrenkundetermen is dat een baby te noemen – die 90% van de massa van de zon heeft en die omgeven wordt door een dichte schijf van stof, de zogenaamde protoplanetaire schijf. Dat is de plek waar planeten kunnen ontstaan, door plaatselijke verdichtingen in die schijf. Met het High Contrast Instrument for the Subaru Next Generation Adaptive Optics (HiCIAO), gekoppeld aan de grote Subaru telescoop op het eiland Hawaï hebben ze die ster en z’n stofschijf bestudeerd en daar is uit naar voren gekomen dat er een groot gat zit in de schijf, links van de ster. Dat gat is een goede indicatie dát zich daar planeten aan het vormen zijn. Zo’n planeet werkt namelijk als een enorme stofzuiger, die al het plaatselijke stof aantrekt. Maar het gat is zo groot, dat niet één ontstane planeet daarvoor verantwoordelijk kan zijn. Er zijn dus meerdere planeten gevormd, al kunnen die op deze afstand (470 lichtjaar in het sterrenbeeld Centaurus) niet waargenomen worden. Het gat heeft een grootste diameter van ongeveer 70 ae, astronomische eenheden – 1 ae is de afstand aarde-zon, 149 miljoen km. Hieronder zie je een voorstelling van PDS 70, waarop het gat eigenlijk over de volle lengte van één omloop is uitgesmeerd. Vlakbij de ster zie je een binnenste protoplanetaire schijf, dan het gat met daarin enkele planeten en daarbuiten weer een buitenste schijf.

Credit: NAOJ

Bron: NAOJ.

Share

Speak Your Mind

*