28 maart 2024

Restanten van herboren ster waargenomen

De planetaire nevel Abell 30. Klik voor een grotere versie. Klik hier voor een nog grotere versie. Als dat niet genoeg is, klik dan hier voor OMG-WTF versie 😉 Credit: Main image: X-ray: ESA/XMM-Newton; optical: NSF/NOAO/KPNO; inset: NASA/CXC/IAA-CSIC/M. Guerrero et al; optical: NASA/STScI

Astronomen hebben bewijs gevonden voor een stervende, zonachtige ster die kortstondig terug tot leven is gekomen. De stervende ster heeft zijn buitenlagen afgestoten, waarbij de planetaire nevel Abell 30 is ontstaan. Deze bevindt zich op een afstand van 5500 lichtjaar en is gezamenlijk waargenomen door de Hubble Space Telescope en de röntgentelescopen XMM-Newton en Chandra.”Planetaire nevel” is de naam voor min of meer ronde schillen van gas die zijn uitgestoten door stervende sterren. Voor astronomen in de 18de eeuw zagen deze objecten, gezien door de telescopen van die tijd, er uit als de kleurrijke “schijven” van planeten en de naam is blijven hangen.Astronomen weten dat een sterren die minder dan acht zonnen wegen, uiteindelijk opzwellen tot een rode reus. Na verloop van tijd gaat deze sterk pulseren (groter en kleiner worden) waarbij de buitendelen laag voor laag worden uitgestoten. Ultraviolette straling dat afkomstig is van de hete, naakte sterkern doet de uitgestoten lagen in vele kleuren oplichten, hetgeen resulteert in de fijne kunstwerken die door moderne telescopen waargenomen worden. De ster in het hart van Abell 30 ervaarde zijn eerste dans met de dood zo’n 12.500 jaar geleden, toen zijn buitenste schil werd afgestoten door een langzame maar dichte sterrenwind. Het restant van deze fase is zichtbaar als een grote, bijna-ronde schil van gloeiend materiaal, dat langzaam verder uitdijt. Toen, 850 jaar geleden, kwam de ster plotseling weer tot leven, waarbij klonten van helium en koolstof zijn “uitgeboerd”. Hierbij zijn de buitendelen van de ster gaan uitdijen, om binnen 20 jaar weer samen te trekken. Dit had als gevolg dat de sterrenwind versneld werd tot 4000 kilometer per seconde (14 miljoen kilometer per uur). Naarmate deze snelle wind het eerder uitgestoten materiaal inhaalt, ontstaan complexe structuren, waaronder de delicate komeet-achtige staarten nabij de centrale ster. Bron: European Space Agency.

Share

Speak Your Mind

*