28 maart 2024

Merkwaardige planeten mogelijk verklaard

Door de zwaartekrachtinvloed van een begeleidende ster kan een Hete Jupiter in ‘verkeerde’ richting rond zijn moederster gaan draaien. Credit: Lynette Cook

Sommige exoplaneten draaien in een extreem schuin baanvlak rondom hun moederster. Dat is merkwaardig, omdat planeten gewoonlijk in hetzelfde vlak als de evenaar van hun moederster draaien. Computersimulaties hebben uitgewezen dat dit het gevolg kan zijn van een voormalige stellaire begeleider – met andere woorden: de moederster van dit soort planeten heeft ooit deel uitgemaakt van een dubbelster, maar is deze begeleider later weer kwijtgeraakt.

De ontdekking is ook van belang voor het verklaren van Hete Jupiters die in de verkeerde richting om hun ster draaien. Hete Jupiters zijn grote, Jupiterachtige planeten die in een zeer nauwe omloopbaan rond hun moederster draaien. Volgens de huidige modellen kan zo’n planeet nooit op zijn huidige positie ontstaan zijn. In plaats daarvan zijn ze verder weg ontstaan en zijn ze later naar binnen “gemigreerd”, als gevolg van interacties met het gas en stof in de planeetvormende schijf.

In 2008 werd echter voor het eerst een Hete Jupiter ontdekt die in tegengestelde (retrograde) richting rondom zijn moederster daait. De theorie van planetaire migratie kan geen verklaring vormen voor dit merkwaardige gedrag. Nu is een wetenschapper mogelijk met een oplossing gekomen: de zwaartekrachtinvloed van een andere ster zou ervoor verantwoordelijk kunnen zijn.

De meeste sterren maken deel uit van een dubbelsysteem. Om te begrijpen wat de impact van een tweede ster kan zijn op een planetenstelsel in ontwikkeling, zijn een aantal computersimulaties gedraaid. Hieruit blijkt dat het verstoren van het baanvlak van een planetenstelsel makkelijk het gevolg kan zijn van de zwaartekracht van een andere ster. Onder de juiste omstandigheden kunnen planeten zelfs in de verkeerde richting gaan draaien.

Credit: (c) Nature, 491, 418–420 (15 November 2012) doi:10.1038/nature11560

Overigens maakt het baanvlak van de planeten in ons zonnestelsel een gemiddelde hoek van zeven graden ten opzichte van het evenaarvlak van de zon. Zou ook de zon vroeger een andere ster als begeleider hebben gehad?

Bron: Physorg

Share

Comments

  1. Wybren de Jong zegt

    Ik vind dit een zeer interessant en verhelderend artikel.
    Je vraagt aan het eind: “Zou ook de zon vroeger een andere ster als begeleider hebben gehad?”
    Met mijn beperkte kennis, lijkt me dat niet waarschijnlijk. Immers, hoe zou die begeleider weer aan de aantrekkingskracht van de zon ontsnapt moeten zijn? De wet van behoud van energie zegt dat de energie die nodig is om de begeleider los te trekken, ergens anders vandaan zou moeten komen. Ik kan geen aannemelijke bron bedenken, tenzij je nog een derde ster aanneemt die dichtbij de begeleider langs is gevlogen. Zo wordt het aantal aannames echter steeds groter, dus onwaarschijnlijker.

Speak Your Mind

*