28 maart 2024

Kosmische raffinaderij ontdekt: grote “aardolie-vondst” in Orion

Met de 30-meter IRAM-telescoop heeft men voor het eerst cyclopropenyl aangetroffen in het universum. De ontdekking vormt een bewijs dat in de Paardenkopnevel complexe chemische reacties plaatsvinden. Credit: IRAM

Terwijl het aardgas en de aardolie op aarde langzaam maar zeker opraakt, komen in het universum blijkbaar gigantische hoeveelheden voor. Met de 30-meter telescoop van het Intstituut voor Radio-Astronomie op Millimeter-golflengten (IRAM) heeft men voor het eerst cycloproponyl-moleculen (C3H+) in de Melkweg ontdekt. Het behoort tot de familie van kleine koolwaterstoffen en vormt een onderdeel van aardolie en -gas op aarde. Het bestaan van het molecuul in de beroemde Paardenkopnevel bevestigd het vermoeden dat deze regio een soort actieve kosmische raffinaderij is.

De Paardenkopnevel bevindt zich op een afstand van 1300 lichtjaar van de aarde, in de richting van ht sterrenbeeld Orion. De nevel ontleent zijn naam aan zijn karakteristieke vorm en is een populair doelwit voor astrofotografen. Maar de Paardenkopnevel is ook een interstellair chemisch laboratorium: het dichte gas en het intenste sterlicht ontmoeten elkaar voortdurend, waardoor complexe chemische reacties op gang komen.

Astronomen hebben het bestaan van meer dan 30 soorten moleculen aangetoond in de Paardenkopnevel, waaronder een flink aantal kleine koolwaterstoffen. Het gaat om verbazingwekkend grote hoeveelheden: de Paardenkopnevel bevat 200 keer meer koolwaterstoffen dan dat er water is op aarde.

Maar hoe ontstaan deze kleine koolwaterstoffen? De oorzaak ligt in de fragmentatie van grotere koolwaterstoffen, die bekend staan als polycyclische aromatische koolwaterstoffen of PAK’s. Onder invloed van hoogenergetische straling gaan deze moleculen zich splitsen in kleinere eenheden. Dit mechanisme is vooral actief in regio’s als de Paardenkopnevel, omdat het interstellaire gas hier permament wordt blootgesteld aan de straling van nabijgelegen massieve sterren. Het gevolg is een natuurlijke olieraffinaderij van gigantische proporties.

De Paardenkopnevel. Credit: ESO

Bron: Max-Planck-Institut

Share

Comments

  1. Jan the astroman zegt

    Eh……..hoeveel kost een litertje “loodvrije paardekop 95”???

  2. Dat wordt een héél lange pijpleiding. 🙂

Laat een antwoord achter aan Jan the astroman Reactie annuleren

*