28 maart 2024

Chinezen meten de snelheid van de zwaartekracht: ongeveer de lichtsnelheid

eclips

Credit: Wikimedia Commons

Isaac Newton ging er in de zeventiende eeuw nog van uit dat de zwaartekracht oneindig snel gaat en dat de aantrekkingskracht ‘instantaan’ zou werken. Albert Einstein corrigeerde dat beeld en stelde dat de zwaartekracht net zo snel gaat als het licht, dus 300.000 km/sec. Maar is dat wel zo? Hoe meet je de snelheid van de zwaartekracht? De kracht is tien tot de macht 38 keer zo zwak als de electromagnetische wisselwerking. Van fotonen – de dragers van de electromagnetische wisselwerking – is de snelheid gemakkelijk te meten, hetgeen de Deen Ole Römer al deed in 1676, maar hoe doe je dat met de zwaartekracht? Ook daar schijnt een drager van te zijn – het graviton –  maar da’s voorlopig nog een puur hypothetisch deeltje. Een groep Chinese natuurkundigen onder leiding van Tang Ke Yun (Institute of Geology and Geophysics, Chinese Academy of Sciences, Beijing, China) heeft onlangs de zwaartekracht experimenteel gemeten. Dat deden ze door heel precies naar de getijden te kijken tijdens drie eclipsen van zon en maan. De uitkomst van de metingen: de snelheid van de zwaartekracht ligt tussen 0,93 en 1,05 keer de lichtsnelheid. Met betere gravimeters willen de Chinesen bij toekomstige eclipsen deze waardes verbeteren. Het ziet er naar uit dat Einstein (alweer) gelijk had. Bron: Mapping ignorance.

Share

Comments

  1. “Het ziet ernaar uit dat Einstein gelijk had”. Hoezo?

    In het artikel staat:

    ..However, the measurement of the speed of gravity by using Einstein’s theory has no meaning, since within general relativity gravity propagates along null geodesics. The speed of light in vacuum, c, and the speed of gravity, cg, are both determined by exactly the same metric information, hence it is impossible to declare c and cg to be two separate parameters in general relativity…

    Aangezien er hier op geen enkele manier hier te controleren valt dat Einstein hier gelijk heeft, is dit nou niet bepaald een bewijs dat Einstein gelijk heeft. Op het eerste gezicht zelfs helemaal niet.

    Enkel het feit dat de meting zelf hier op Aarde plaatsvindt geeft aan dat de gravitationele werking van de Maan (c_g) langer op zich laat wachten dan de lichtsnelheid in vacuüm (c).

    • Wat ik bedoelde is dat die gevonden waarden voor de snelheid van de zwaartekracht aardig overeenkomen met de lichtsnelheid en dat daarom gesteld kan worden dat Einstein gelijk krijgt met zijn stelling. Voor het zelfde geld kwam er uit naar voren dat de zwaartekracht met 0,5c gaat of 1,7c, kijk dan was er een groot probleem.

  2. Sorry Adrianus, voor het vele gebruik van het woordje “hier”, hierboven 😉

    Dit lijkt eerder op een probleem richting AR, want de contrareactie van de getijden richting de Maan laat ook op zich wachten.

    De reactie richt zich dan op een stukje ruimte waar de maan zich al niet meer bevindt. Al is het weliswaar op dezelfde geodetische afstand, het kan niet meer gericht zijn op dezelfde ‘plek’.

    Zie mijn reactie op 24 februari 2010 op 21:28 op Astroblogs “https://www.astroblogs.nl/2009/12/17/erik-verlindes-informatie-zwaartekracht/”.

  3. Wikkie Wokkie zegt

    Quote:

    Albert Einstein corrigeerde dat beeld en stelde dat de zwaartekracht net zo snel gaat als het licht, dus 300.000 km/sec. Maar is dat wel zo?

    Inderdaad, is dit werkelijk zo? Hoe kan er anders een “event horizon” zijn?

    Frank (Ge-ïntresseerde amateur….)

    • Ja Frank, da’s een interessante: hoe kan een zwart gat dingen aantrekken buiten z’n waarnemingshorizon (Engels: ‘event horizon’) als zwaartekracht daar niet uit kan ontsnappen. De oplossing is dat ook buiten die ultieme grens, waarbinnen niets meer kan ontsnappen, nog zwaartekracht is en wel het zwaartekrachtsveld van de ster, vóórdat deze een zwart gat werd. Het is een soort van bevroren gravitatieveld, een obverblijfsel van die ster. Zwarte gaten worden daarom ook wel een bevroren sterren genoemd.

      • Wikkie Wokkie zegt

        Adrianus,

        Ik begrijp dat een zwart gat buiten de waarnemingshorizon ook nog steeds een zwaartekrachtveld zal uitoefenen, die niet groot genoeg is om licht naar binnen te trekken,maar wel dus nieuwe materie zal aantrekken om het zwarte gat te voeden. (om het zo maar even te noemen). Volgens mij is dit meetbaar en wordt het het lens-efect genoemd en kunnen ze op deze manier ook zwarte gaten detecteren.

        Maar op een of andere manier is het voor mij erg moeilijk om voor te stellen dat een zwart gat een singulariteit is. waarbij alle materie samengeperst wordt tot één miniscuul puntje. In mijn ogen moet een zwart gat dus ook groeien (volume) maar kunnen wij dit niet meten/waarnemen doordat we geen metingen kunnen doen van het zwarte gat doordat er niets te meten is.

        Hier op voortbordurend rijst bij mij de vraag:
        Als Einstein zegt dat zwaartekracht niet sneller kan gaan dan het licht hoe kan het dan zijn dat licht voorbij een waarnemingshorizon niet meer kan ontsnappen aan het zwaartekrachtveld van het zwarte gat. Wordt de snelheid van het foton dermate afgeremd dat deze niet meer propageert (geen snelheid meer heeft)? En is dit dan niet meetbaar? Ik heb vroeger geleerd dat wanneer fotonen/elektronen afgeremd worden deze een vorm van straling zullen gaan aannemen om de energie kwijt te kunnen. Wordt deze energie dan ook het zwarte gat in getrokken?

        • Wikkie Wokkie zegt

          Om even terug te gaan naar mijn reactie…

          De algemene concensus is dat een zwart gat een singulariteit is, en de energie die voortkomt uit de complete consumptie/opnemen van het foton (lees energie) worden door het zwarte gat, is het dan niet zo dat er een heel klein puntje in de “ruimte” is die een oneindige energie kan bevatten?

          Frank

        • Hoi Frank, je noemt twee dingen die vragen oproepen: de aard van de singulariteit in het zwarte gat en de ‘afremming’ van fotonen. Wat dat eerste betreft hebben we gelijk een probleem, want sterrenkundigen en natuurkundigen weten niet wat een singulariteit is. Voorlopig is het een object waar de dichtheid oneindig groot is, maar da’s meestal een teken dat ze het gewoon niet weten, dus moeten ze toe naar een theorie die ook dit soort objecten kan beschrijven. Dan die fotonen die richting zwart gat gaan. Daarbij moeten we verschil maken tussen de fotonen zelf, die richting het zwarte gat vliegen en een buitenstaander die van veilig afstand naar de fotonen kijkt. Met de fotonen zelf gebeurt niets bijzonders: die blijven met de lichtsnelheid vliegen richting waarnemingshorizon. Daarbinnen zullen ze door de kromming gaan spiraliseren richting singulariteit en daar tenslotte in terechtkomen. Van afremming is geen sprake, tot het moment dat ze in de singulariteit belanden. Voor de waarnemer verderop is het een ander verhaal, want vanuit diens positie ziet hij/zij de fotonen de waarnemingshorizon naderen, maar de fotonen zullen steeds langzamer gaan en ook roder worden, totdat ze stilstaan net voor de horizon. Een interessant filmpje over zo’n tocht naar het binnenste van een zwart gat is hier te zien: http://www.youtube.com/watch?v=QDlBXO19hwQ

          • Leuke link, Adrianus.

            Bedankt voor je reacties, altijd leuk wanneer iemand de moeite neemt om vragen of stellingen te beantwoorden!

            Ik vind dit al jaren een heel interessant onderwerp en ben erg content dat ik deze site gevonden heb.
            En ook erg leuk om mensen (virtueel) te ontmoeten die ook in deze richting geïnteresseer, zijn,
            Mijn vrienden kring bestaat voornamelijk uit mensen (alfa’s…) die hier niets van begrijpen.. 😉

            Thanx, Frank

  4. Ik snap er niets van: een bevroren zwaartekrachtsveld van vóórdat de ster een zwart gat werd. En dat zwarte gat wordt steeds groter en groter doordat het massa opslurpt. Dat wordt dat zwaartekrachtsveld steeds groter en groter NADAT die ster een zwart gat is geworden. Wat is er dan eigenlijk bevroren?

    Het is voor mij TE hoge mate abstract. Daarom voel ik meer voor het idee van een soort niet-materiele aether als drager van de materiele wisselwerkingen. De dichtheid en samenhang van die aether bepaald in mijn voorstellingsvermogen de maximaal optredende snelheid van bijvoorbeeld fotonen en zwaartekracht en het meesleepeffect van Mach.

    Overigens voel ik veel voor de theorie van de zwaartekracht die eraan zit te komen door de hypothese van prof Erik Verlinde.

  5. kijk hier maar eens: https://www.astroblogs.nl/2009/12/17/erik-verlindes-informatie-zwaartekracht/ plus nog een sloot reacties.

  6. Frank, bedankt voor het compliment. De laatste dagen heb ik het een beetje druk – Olaf heeft veel werk verricht in het schrijven van blogs, bij mij kwam het er niet zo van. Maar we proberen altijd de lezers en commentatoren te beantwoorden.

  7. Jan Ottens zegt

    Ik ben het met de meeste opmerkingen oneens!
    Het heelal is een realiteit en wij zijn daar een heel klein deeltje van.
    Een zogenaamd zwart gat is een materiebol. Een overblijfsel van een ster of een sterrenstelsel.
    Het bestaat uit massa deeltjes, als overblijfsels van atomen waarvan de elektromagnetische energie is verdwenen.Uitgestraald door de ster waarvan het een deel was.
    In het centrum van de Melkweg is zich nu zo’n materiebol aan het vormen. De as van de sterren!
    Gr. Jan Ottens, Terhole.

Laat een antwoord achter aan Jan Ottens Reactie annuleren

*