29 maart 2024

Wijde dubbelsterren veroorzaken planetenbiljart

gas-giants

Als de zon deel had uitgemaakt van een wijde dubbelster, hadden we één van deze planeten nooit gekend, zo blijkt uit een nieuwe computersimulatie. Credit: NASA/JPL.

Uit onderzoek is gebleken dat planeetstelsels in wijde dubbelsterren bijzonder gevoelig zijn voor verstoringen – dit effect is bij wijde dubbelsterren zelfs sterker dan bij nauwe dubbelsterren.In tegenstelling tot de zon maken de meeste sterren deel uit van een dubbelsysteem, waarbij twee sterren om elkaar heen draaien. Het planeetstelsel van zo’n ster kan beïnvloed worden door de zwaartekracht van de begeleidende ster. De omloopbaan van zeer verre of wijde begeleidende sterren wordt na verloop van tijd vaak zeer excentrisch (niet-cirkelvormig). Hierdoor zal de (normaal gesproken verre) ster één keer per omloop heel dicht langs de planeten schieten. De zwaartekracht van de passerende ster veroorzaakt grote ellende bij de omloopbanen van de planeten, waarbij planeetbanen verstoord raken en planeten zelfs compleet uitgestoten kunnen worden. Een team van wetenschappers heeft nu een computermodel ontwikkeld, waarbij men een hypothetische begeleidende ster van de zon heeft ingevoerd. De massa van deze begeleider bedraagt 0,1 zonnemassa en de ster beweegt in een zeer excentrische omloopbaan. De resultaten van de simulatie zijn opmerkelijk: in de helft van de gevallen wordt minstens één gasplaneet (Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus) uit het zonnestelsel geschoten. Dit proces kan overigens honderden miljoenen jaren of zelfs miljarden jaren in beslag nemen. Ook bij andere planetenstelsels vinden wij bewijs voor dit proces. Planeten worden geacht in cirkelvormige omloopbanen te ontstaan, en dat planeten in excentrische omloopbanen het gevolg moeten zijn van allerlei verstoringen. Uit analyse blijkt dat planeten in wijde dubbelsterren statistisch gezien vaker in excentrische omloopbanen draaien dan het geval is bij planeten die rond eenzame sterren draaien. Bekijk hier een filmpje van de simulatie.

sol B gas giants

Als de zon een excentrische begeleider zou hebben gehad (links de omloopbaan van “Sol B”), zouden de omloopbanen van de gasplaneten (rechts) verstoord raken, vooral die van Uranus en/of Neptunus (blauwe omloopbanen). Credit: Nathan Kaib

Bron: Physorg.

Share

Speak Your Mind

*