Ruimtetelescopen bestuderen het “weer” op mislukte ster

Astronomen hebben gebruik gemaakt van de Hubble- en Spitzer-ruimtetelescopen om de atmosfeer van een bruine dwerg te bestuderen. Hierbij hebben ze een gedetailleerde “weerkaart” gemaakt van deze klasse van relatief koele, sterachtige objecten.

Bruine dwergen ontstaan uit condenserende gaswolken, net als sterren, maar hebben onvoldoende massa om in hun kern waterstoffusie op gang te brengen, de energiebron van sterren. Vandaar dat bruine dwergen (die overigens niet bruin zijn, maar donkerrood) vaak “mislukte sterren” genoemd worden. Omdat bruine dwergen relatief koel zijn (zo’n 700 graden Celsius), kennen ze wolken en “weer” – in dit opzicht lijken ze meer op planeten dan op sterren.

Men heeft nu de Hubble- en Spitzer-ruimtetelescopen gericht op de bruine dwerg 2MASSJ22282889-431026. Aangezien beide telescopen in verschillende golflengten waarnemen, kunnen atmosferische lagen op verschillende diepte worden bestudeerd. Beide telescopen zagen tijdens iedere rotatie van de bruine dwerg (die in slechts 90 minuten om zijn as draait) helderheidsvariaties die wijzen op de aanwezigheid van wolken.

In tegenstelling tot de waterwolken op aarde en de ammoniakwolken op Jupiter, bestaan de wolken op een bruine dwerg uit hete zandkorrels, vloeibaar ijzer en andere exotische componenten. Het regent hier dus ijzer en vloeibare siliciumverbindingen! Bovendien hebben Hubble en Spitzer bewijs gevonden voor uitgestrekte stormsystemen, vergelijkbaar met de Grote Rode Vlek op Jupiter, maar dan veel groter en krachtiger. Bruine dwergen geven dus een nieuwe definitie aan de term “extreem weer”.

Noot:
Hoewel bruine dwergen nooit aan waterstoffusie doen, doen jonge bruine dwergen wel aan deuteriumfusie. Helaas zijn bruine dwergen arm aan deuterium, waardoor ze maar heel eventjes kunnen “stralen”.

Bron: NASA