28 maart 2024

Sterrenstelsels hebben veel “vers” gas tot hun beschikking

gasstreams

Computersimulatie van gasstromen die in sterrenstelsels vallen. Men heeft nu voor het eerst het bestaan van dit gaswolken kunnen bevestigen. Credit: Ceverino, Dekel & Primack.

Sterrenstelsels hebben een grote eetlust – in dit geval voor vers gas om nieuwe sterren te produceren. Astronomen hebben echter moeite gehad om de gaswolken te detecteren die sterrenstelsels van voedsel voorzien. Nu heeft men, dankzij twee spectrografen aan boord van de Hubble-ruimtetelescoop, eindelijk uitgestrekte wolken van koel gas ontdekt in de omgeving van sterrenstelsels.

Vervolgens heeft men de samenstelling van het gas achterhaald. Dit heeft men gedaan door te kijken naar de “vingerafdruk” dat het circumgalactische gas achterlaat op het spectrum van verre quasars. Ieder element heeft zijn eigen “vingerafdruk”, waardoor de chemische samenstelling van de gaswolk achterhaald kan worden. Hieruit is gebleken dat de circumgalactische gaswolken in twee groepen verdeeld kunnen worden: een metaalarme groep (met slechts 2% het metaalgehalte van de zon) en een metaalrijke groep (met 40% het metaalgehalte van de zon). Bedenk wel dat sterrenkundigen alles wat geen waterstof of helium is een “metaal” noemen!

circumgalactic gas

Credit: B. Oppenheimer/Univ. leiden

Beide groepen gaswolken hebben een andere herkomst. Metaalarme gaswolken bestaan uit “vers” gas dat voor het eerst in een sterrenstelsel valt. Metaalrijke gaswolken bestaan uit gerecycled gas dat is uitgestoten door sterrenstelsels – bijvoorbeeld door supernova’s en interacties met andere sterrenstelsels. De totale hoeveelheid gas in de omgeving van sterrenstelsels blijkt vergelijkbaar te zijn met de totale hoeveelheid gas in de stelsels zelf. Voorlopig zullen de huidige stelsels dus nog wel nieuwe sterren kunnen produceren.

intergalactisch gas

Credit: Ceverino, Dekel & Primack.

Bron: University of Notre Dame

Share

Speak Your Mind

*