Jaarringen van cedarbomen. Het is in deze jaarringen dat het bewijs voor de gammaflits is aangetroffen.
Een onderzoek naar jaarringen van bomen heeft uitgewezen dat de aarde in het jaar 774 of 775 na Christus getroffen is door een intense bundel van hoogenergetische straling. Het blijkt namelijk dat jaarringen uit 775 een overschot laten zien aan koolstof-14 en beryllium-10. Deze isotopen ontstaan als hoogenergetische straling in botsing komt met stikstofatomen uit de atmosfeer, die dan vervallen tot zware varianten van koolstof en beryllium. Maar wat is de oorzaak van deze stralingsgolf?
Mogelijk is een nabije supernova de boosdoener geweest. Dat is echter onwaarschijnlijk: er zijn uit die tijd geen meldingen bekend van supernova’s, terwijl zo’n gebeurtenis niet te missen is. Bovendien zijn er geen nabije supernovarestanten bekend. Een andere mogelijke oorzaak zijn zonnevlammen, maar deze kunnen niet de waargenomen hoeveelheid koolstof-14 verklaren.
Nu is een team van wetenschappers met een andere verklaring gekomen: de botsing tussen twee compacte ster-restanten (zwarte gaten, neutronensterren en/of witte dwergen). Hierbij wordt een korte gammaflits geproduceerd, met een duur van minder dan twee seconden. Deze verklaring is consistent met de koolstof-14-metingen én met de schijnbare afwezigheid van bijzondere hemelverschijnselen.De gebeurtenis moet hebben plaatsgevonden op een afstand van 3000 tot 12.000 lichtjaar van de aarde. Dichterbij, en de gebeurtenis had een grote invloed moeten hebben op de biosfeer. Verderweg, en de waargenomen hoeveelheid koolstof-14 had nooit geproduceerd kunnen worden. Wat is er precies gebeurd is, is echter nauwelijks te achterhalen. Astronomen zouden kunnen speuren naar neutronensterren en zwarte gaten op een afstand van 3000 tot 12.000 lichtjaar, maar het is onmogelijk om zeker te weten wélke destijds is samengesmolten met een soortgenoot.
Animatie van de botsing (en samensmelting) van twee neutronensterren (de restanten van massieve sterren die ontploft zijn als supernova). Credit: NASA / Dana Berry.
Bron: Physorg.
