28 maart 2024

Storm op Saturnus stikt in zijn eigen staart

De gigasuperstorm op Saturnus

De superstorm in kwestie, gezien door Cassini. Credit: NASA/JPL-CalTech.

Noem het de Saturnus-versie van Ouroboros, de mythische slang die in zijn eigen staart beet. Wetenschappers van NASA hebben een uitgebreid onderzoek verricht naar een monsterlijke storm op Saturnus, die zich rond de gehele planeet wikkelde en uiteindelijk zijn eigen staart tegenkwam. Zodra de storm in zijn eigen staart beet, was het snel gedaan met de activiteit. Het is de eerste keer dat wetenschappers een storm zien die zichzelf uitdooft – waar dan ook. Zelfs op Jupiter, waar superstormen algemeen zijn, is het nooit waargenomen.

Orkanen op aarde voeden zich met warm zeewater, terwijl stormen op Saturnus zich voeden met warme lucht dat opwelt vanuit het binnenste van de planeet. Zodra de storm losbarste, ontwikkelde zich een heldere, turbulente kop – vol met donder en bliksem. Deze kop is met grote snelheid westwaarts gaan bewegen. In de staart van de storm ontwikkelde zich een krachtige vortex of wervelstorm (ook vol met donder en bliksem), die veel langzamer westwaarts bewoog.

Binnen enkele maanden had de kop zich om de gehele planeet gewikkeld, en had de storm een lengte (of breedte, net hoe je het bekijkt) van 300.000 kilometer – da’s even lang als de afstand tussen de aarde en de maan! Uiteindelijk kwam de kop de staart tegen: de kop stortte zich in de vortex en de storm was binnen de kortste keren voorbij. Wetenschappers weten niet waarom de storm zo snel voorbij was nadat het in zijn eigen staart beet.

De onweersstorm op Saturnus was een absoluut beest. Zoals gezegd, bereikte de storm een lengte van 300.000 kilometer. Daarnaast duurde de storm maar liefst 201 dagen, veel langer dan iedere storm op aarde. Bovendien creëerde de storm de grootste vortex die ooit is waargenomen op Saturnus, met een diameter van 12.000 kilometer. Dat is even groot als een reuzenstorm op Jupiter, Oval BA genaamd. Oval BA en Jupiter’s beroemdere storm, de Grote Rode Vlek, zijn echter geen onweersstormen. De stormen op Jupiter hebben namelijk een rustig centrum, in tegenstelling tot het geweld dat losbarst in het centrum van Saturnus’ stormen. Wetenschappers weten niet waarom de stormen op Jupiter en Saturnus zo van elkaar verschillen.

Storm Saturnus Kop Staart Vortex

De bovenste foto is gemaakt op 22 januari 2011, vlak na de start van de storm. De heldere kop van de storm staat niet ver van de vortex, met een onderlinge afstand van “slechts” 40.000 kilometer.
De tweede foto, gemaakt op 5 mei 2011, laat zien dat de kop van de storm om de planeet is gereisd en vanuit het oosten de vortex aan het benaderen is. De storm was toen 224.000 km lang en de kop was slechts 82.000 km van de vortex verwijderd. De foto laat ook zien dat de vortex over z’n hoogtepunt heen is, terwijl de kop nog steeds voortraast.
Op de derde foto is de kop van de storm slechts 14.000 km verwijderd van de vortex. De onderste foto, gemaakt op 12 juli 2012, laat zien hoe de storm is uitgedoofd nadat de kop in de vortex had “gebeten”. De vortex is nog zichtbaar, maar de kop is geheel verdwenen. Eind augustus was het voorgoed gedaan met de storm, hoewel in hogere delen van de atmosfeer nog altijd activiteit werd gemeten. Bekijk de foto’s hier in hoge resolutie. credit: NASA/JPL-Caltech/SSI/Hampton University

Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*