Natuurkundigen proberen de wereld om ons heen te begrijpen en ze gebruiken wiskunde om dat vast te leggen in eenduidige en verifieerbare formules. Voor de alledaagse wereld – da’s eigenlijk alles in het heelal, uitgezonderd extreme omstandigheden zoals zwarte gaten en de oerknal zelf – heeft de bekende kosmoloog Sean Carroll een formule gemaakt, die een wiskundige beschrijving ervan geeft (dubbelklikken voor de grote versie):
Als je ‘m iets zou verkleinen zou de formule nog net leesbaar op de achterkant van een luciferdoosje passen. Zou de formule álles in het heelal beschrijven, dus inclusief die extreme omstandigheden, dan zou sprake zijn van de vondst van de heilige graal van de natuurkunde, de Theorie van Alles, op z’n Engels de Theory of Everything (TOE). Bovenstaande formule geeft feitelijk de amplitude weer van alle mogelijke veranderingen van de ene in de andere configuratie in de ons omringende wereld. Eigenlijk is die ‘gravity’ term de enige term die nog kan verbeteren. omdat we nog weinig van quantum zwaartekracht weten. Als dat wel duidelijk is zijn ook die extreme plaatsen in het heelal te beschrijven. Op dit moment kunnen we met de formule wel aardig mee uit de voeten, dacht ik zo. Bron: Preposterous Universe.
Uhhhh? oh!
Eeeeeehhh, ah!
Ach ja, (zucht) was alles maar zo simpel 🙂
“Bovenstaande formule geeft feitelijk de amplitude weer van alle mogelijke veranderingen van de ene in de andere configuratie in de ons omringende wereld.” Hè??
Dat ik de formule niet begrijp…ok. Maar wat die weergeeft begrijp ik dus ook niet. Wat is de eenheid van W?
Geen idee. Moeten we Sean Carroll even vragen. 🙂
Een aantal willekeurige dingen die het misschien wat duidelijker maken. Misschien ook niet. Ik kan die formule niet in een paar zinnen uitleggen 🙂 En anders wordt dit een heel boekwerk…
Die W wordt de actie genoemd (meestal aangeduid met een S) en heeft geen eenheid. In wiskundige taal is de actie de integraal over alle ruimtetijd van de Lagrangiaan, wat in klassieke mechanica meestal de kinetische energie minus de potentiele energie is.
Dus de actie (W) is de integraal over iets dat te maken heeft met energie. Het minimum daarvan is het pad dat fysisch afgelegd wordt. Dat heet het Hamilton principe en wordt ook in klassieke mechanica gebruikt. Dit (kwantumveldentheorie) is gebaseerd op hetzelfde principe.
Alle D dingen links van de exp zijn verschillende kwantumvelden die alle deeltjes in het universum beschrijven. De D[A] alle bosonen (fotonen bijvoorbeeld), de D[psi] alle fermionen en de hoofdletter psi het Higgsdeeltje. De g is een gravitatiestuk.
Alles rechts van de exp (wat staat voor exponent, of “e tot de macht”) zijn de interacties tussen de verschillende deeltjes. Met elkaar en met zichzelf. Bij matter wordt onderscheid gemaakt tussen interacties tussen fermionen en fermionen (het linkerdeel), en interacties tussen fermionen en bosonen (het rechterdeel). h.c. staat trouwens voor hermitisch geconjugeerde.
Misschien dat je nu met wat wikipedia erbij weer wat verder komt 😉
Luc, bedankt voor deze nuttige toelichting!