28 maart 2024

Verschroeide wereld kent gitzwarte sneeuw

Titaniumoxide Sneeuw

Titaniumoxide-sneeuw. Credit: Detlev Van Ravenswaay/SPL

’s Ochtends wakker worden en ontdekken dat het gesneeuwd heeft: het blijft iets magisch hebben. Maar als het gesneeuwd heeft op de exoplaneet HD 209458b, dan ligt er geen witte poederdeken! Sneeuw is er zwart, rokend en heet als de hel. Je hebt er in ieder geval geen wanten nodig, da’s weer het voordeel.

HD 209458b behoort tot een familie van exoplaneten die Hete Jupiters genoemd worden: gasreuzen die op zeer korte afstand van hun moederster staan. HD 209458b (ook wel Osiris genoemd) staat bovendien in een getijdenslot: de planeet wijst altijd met dezelfde kant naar zijn zon. Dat betekent dat het aan de dagkant altijd 2000 graden is (Celsius of Kelvin maakt met dergelijke temperaturen al bijna niet meer uit). De nachtkant is met 500 graden Celsius relatief frisjes, maar toch zijn dit geen temperaturen die sneeuw waarschijnlijk maken.

Nu kan sneeuw gemaakt van water natuurlijk onmogelijk bestaan op deze verschroeide wereld. Toch zorgt het drastische temperatuursverschil op HD 209458b voor een constante “wind”, waardoor materiaal van de dagzijde naar de nachtzijde waait. Dat betekent dat stoffen met de juiste eigenschappen gasvormig kunnen zijn aan de dagzijde, en dan condenseren aan de nachtzijde. Zeg hallo tegen: titaniumoxide-sneeuw!

Hoewel titaniumoxide maar een klein deel uitmaakt van de atmosfeer van een Hete Jupiter, heeft het wel de juiste eigenschappen om als sneeuw te vallen. Er is helaas een “maar”: oudere computermodellen laten zien dat titaniumoxide-sneeuw niet zomaar weer verdampt. Gelukkig hebben nieuwe modellen uitgewezen dat titaniumoxide zal verdampen als het diep genoeg valt, waarna opwaartse stromingen het weer in de bovenste atmosfeer brengen. Het kan dus blijven sneeuwen op HD 209458b!

Osiris

HD 209458b, ook wel Osiris genoemd, staat zo dicht bij z’n moederster dat een deel van de atmosfeer van de planeet constant de ruimte in “lekt”, als een soort gigantische komeet. credit: European Space Agency and Alfred Vidal-Madjar (Institut d’Astrophysique de Paris, CNRS, France).

Bron: New Scientist

Share

Comments

  1. ik vind de “voorstelling” van de ster en Osiris niet terug in New Scientist.
    als de planeet in tidal lock verkeert, kunnen die ringen dan überhaupt wel bestaan ??
    zouden die dan, onder invloed van de sterrenwind, niet in de schaduw//nachtzijde van de planeet moeten zijn.??

  2. Olaf van Kooten zegt

    Nee kan kloppen, het is een geheel onafhankelijke voorstelling van de betreffende planeet. De verdampende gas-staart is bewezen, de ringen zijn puur speculatief. Als je meer wilt weten over ringen bij exoplaneten:

    http://iopscience.iop.org/0004-637X/616/2/1193/fulltext/60224.text.html

Laat een antwoord achter aan Anoniem Reactie annuleren

*