28 maart 2024

Een druppel inkt op de heldere hemel

Grote Sagittarius Sterrenwolk

De rijke achtergrond van de Grote Sagittarius Sterrenwolk. Credit: ESO

Deze opname, gemaakt door het Europese Zuidelijke Observatorium (ESO), toont de heldere sterrenhoop NGC 6520 en de naastgelegen donkere wolk Barnard 86 die de vorm heeft van een gekko. Dit kosmische duo steekt duidelijk af tegen de gloed van het helderste deel van de Melkweg – een gebied dat zo dicht met sterren is bezaaid, dat er bijna geen donker stukje hemel meer te zien is.Dit deel van het sterrenbeeld Boogschutter is een van de rijkste sterrenvelden aan de hemel: de Grote Sagittarius Sterrenwolk. De vele sterren die dit gebied doen oplichten staan in sterk contrast met het zwart van donkere wolken als Barnard 86, die een centrale positie inneemt op deze opname van de Wide Field Imager, een instrument dat aan de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla is gekoppeld.Dit object – een kleine, op zichzelf staande donkere nevel die men een Bok-globule noemt – is door zijn ontdekker, de veelzijdige Amerikaanse astronoom Edward Emerson Barnard, omschreven als ‘een druppel inkt op de heldere hemel’. Barnard, een buitengewoon goede waarnemer en ijverige astrofotograaf, was de eerste die donkere nevels bestudeerde aan de hand van lang belichte opnamen.Door een kleine telescoop lijkt Barnard 86 op een sterrenarm gebied of een venster op een ver stukje maagdelijke hemel. Maar in werkelijkheid staat dit object juist op de voorgrond van de sterrenwolk. Het betreft een koude, dichte, donkere wolk, bestaande uit kleine stofdeeltjes die het licht van verder weg gelegen sterren tegenhouden. Vermoedelijk gaat het om het restant van de moleculaire wolk die de naburige sterrenhoop NGC 6520 (op deze foto links van Barnard) heeft voortgebracht.NGC 6520 is een open sterrenhoop die veel hete, blauwwitte sterren bevat – een duidelijke aanwijzing dat deze sterren jong zijn. Open sterrenhopen bevatten doorgaans een paar duizend sterren die ruwweg tegelijkertijd zijn ontstaan en dus allemaal even oud zijn. Doordat hun sterren geleidelijk uit elkaar drijven, bestaan zulke sterrenhopen maar relatief kort: enkele honderden miljoenen jaren.Doordat de ongelooflijke aantallen sterren in dit hemelgebied de waarnemingen bemoeilijken, is er over deze sterrenhoop verder niet zoveel bekend. Geschat wordt dat NGC 6520 ongeveer 150 miljoen jaar oud is. Zowel de sterrenhoop als zijn stoffige buurman zijn ruwweg 6000 lichtjaar van ons verwijderd.De sterren die zich op deze foto in Barnard 86 lijken te bevinden, staan in werkelijkheid op de voorgrond, dus tussen de donkere wolk en ons in. Hoewel het onduidelijk is of dit ook in Barnard 86 nog het geval is, worden in het hart van veel donkere wolken nog steeds nieuwe sterren gevormd. Het licht van de jongste sterren wordt echter tegengehouden door het omringende stof, waardoor zij alleen zichtbaar zijn in het infrarood of licht van nog langere golflengten.

NGC 6520

De open sterrenhoop NGC 6520 en de donkere Bok-globule Barnard 68. Niet groot genoeg? Download dan hier een grotere versie! Nog niet tevreden? Dan moet deze OMG WTF-versie (200 Mb!) voldoende zijn 😉 Credit: ESO

Bron: European Southern Observatory.

Share

Speak Your Mind

*