28 maart 2024

Verrassende structuur rond zwart gat ontdekt

Swift J1357

Credit: Gabriel Perez Diaz, Instituto de Astrofisica de Canarias (Servicio MultiMedia)

Een team van onderzoekers heeft een voorheen onbekende structuur ontdekt in de accretieschijf rond een zwart gat dat deel uit maakt van een röntgen-dubbelsysteem. Een dubbelsysteem bestaat, uiteraard, uit twee componenten. Dat zijn meestal twee sterren, maar in het geval van Swift J1357.2 gaat het om een ster en een zwart gat – het restant van een ster dat geëxplodeerd is. Dit dubbelsysteem staat bekend als een röntgendubbel, aangezien de accretieschijf die zich tussen beide objecten ontwikkelt soms röntgenstraling uitzend. De accretieschijf is materiaal dat door het zwarte gat wordt “gestolen” van de ster. In het nieuwe onderzoek heeft het team bewijs gevonden voor een structuur in de buitendelen van de schijf, die ervoor zorgt dat de röntgenhelderheid van Swift J1357.2 variaties kent. Deze variaties zijn niet het gevolg van de begeleidende ster: deze heeft een omlooptijd van 2,8 uur, terwijl de variaties iedere paar seconden kunnen optreden. De onderzoekers weten nog niet wat de structuur precies is, maar ze hebben wel ontdekt dat de variaties niet periodiek zijn (dus zonder vaste, voorspelbare intervallen), hetgeen erop wijst dat de structuur verticaal is, en dat de stuctuur in staat is om het zwarte gat geheel aan het oog te onttreken. Vermoedelijk gaat het om een golfbeweging, waardoor materie in de accreteschijf op en neer gaat. Dat de structuur in staat is om het zwarte gat aan het oog te onttreken, is zeer belangrijk en kan bijdragen aan het oplossen van een oud vraagstuk. Wetenschappers hebben namelijk verrassend weinig stellaire zwarte gaten ontdekt, veel minder dan volgens de theorie zou moeten. In de laatste 50 jaar zijn er slechts 18 ontdekt in de Melkweg. Wetenschappers denken dat veel zwarte gaten niet zichtbaar zijn, doordat we er precies van opzij tegenaan kijken. Hierdoor worden ze door hun accretieschijf aan het oog onttrokken. Eventuele golfbewegingen in zo’n schijf kunnen dat effect flink versterken. Bekijk hier een animatie van Swift J1357.2:

Bron: Physorg.

Share

Speak Your Mind

*