28 maart 2024

Bekijk samenstand komeet PANSTARRS-Andromedastelsel (M31) ’s avonds én ’s ochtends

samenstand

Credit: Bjorn Háikon Granslo

De komeet C/2011 L4, beter bekend als PanSTARRS, klimt steeds hoger aan de hemel en hij is nu onderweg om begin april in de buurt te staan van het Andromedastelsel (Messier 31 of M31), een bekende buur van onze eigen Melkweg. Qua helderheid is de komeet niet meer zo gemakkelijk met het blote oog zichtbaar – hij schijnt nu ongeveer +3,5m te zijn, ongeveer gelijk aan dat van M31 – maar in een verrekijker of telescoop moet dat niet moeilijk zijn. Ene Bjorn Háikon Granslo uit Ráverkollen bij Oslo in Noorwegen kon beiden 28 maart al in één keer fotograferen, zoals je hierboven ziet. Helemaal links staat de komeet, rechts M31. De maan was een paar dagen terug vol en toen stoorde hij behoorlijk, maar dat wordt steeds minder. Over een paar weken is komeet PanSTARRS zo hoog aan de hemel geklommen dat ‘ie circumpolair is, d.w.z. dat we hem dan de gehele nacht kunnen zien en dat hij niet onder de horizon gaat. Het mooie is dat we ‘m nu in zijn pre-circumpolaire fase – hahaha, die term heb ik even zelf bedacht – twee keer kunnen zien, na zonsondergang én voor zonsopkomst. Na zonsondergang zien we ‘m laag in het noordwesten staan, zoals je in de afbeelding hieronder ziet. Vervolgens gaat de komeet onder, blijft een paar uurtjes onder de horizon en dan komt ‘ie vóór de zon in het noordoosten weer op, zoals je in de afbeelding daaronder ziet. Handig, nietwaar? Let wel dat in de afbeeldingen de grootte van zowel M31 als de komeet overdreven zijn.

De komeet PanSTARRS ongeveer één uur na zonsondergang in het noordwesten.

De komeet PanSTARRS ongeveer één uur na zonsondergang in het noordwesten. Credit: Stellarium.

De komeet PanSTARRS ongeveer 75 minuten voor zonsopkomst in het noordoosten.

De komeet PanSTARRS ongeveer 75 minuten voor zonsopkomst in het noordoosten. Credit: Stellarium.

Als het je lukt om beide objecten te bekijken – dus M31 en komeet PanSTARRS – bedenk dan dat er een enorm afstandsverschil tussen beiden is. De komeet staat op ongeveer 195 miljoen km afstand, het sterrenstelsel op ruim twee miljoen lichtjaar, één lichtjaar is ongeveer 10.000.000.000.000 km.Eh… nog even over dat twee keer zichtbaar zijn in één nacht, zoals nu het geval met komeet PanSTARRS. De volgende afbeelding laat zien hoe dat precies in z’n werk gaat. Alle sterren draaien schijnbaar om de Poolster (Polaris) heen en daardoor is een deel van de sterrenbeelden een gedeelte van de nacht onder de horizon te vinden. Cassiopeia en Grote Beer (Ursa Major) zijn overigens in Nederland beiden circumpolair, dus de afbeelding zal niet voor onze breedtegraad gelden, maar voor een lagere breedtegraad. Maar het gaat even om het idee.circumpolair

[Update] Ik heb net even in het programma Stellarium een voorstelling gemaakt van hoe het er vanavond om 20.10 uur – da’s ongeveer een uur na zonsondergang – voor Nederland uit ziet, d.w.z. voor Dordrecht:

stellarium-panstarrs

Credit: Stellarium.

😯 Bron: Universe Today

Share

Comments

  1. Ook hier geldt weer dat de plaatjes voor Amerika geldig zijn. De positie van de komeet tov de sterren/M31 zal in Nederland op genoemde tijdstippen iets afwijken van de tekening.
    En nog iets: ik vermoed dat de horizontekeningen ook niet zullen kloppen omdat die niet voor 52 graden noorderbreedte zullen zijn. Panstarrs zal bij ons komende dagen al circumpolair zijn, en niet pas over een paar weken.

    • Is Andromeda dan circumpolair? Daar staat hij komende dagen in, maar dat sterrenbeeld is toch slechts gedeeltelijk circumpolair? En wat die kaartjes betreft, ik probeer nog wel even op te zoeken voor welke breedtegraad het geldt.

      • De Andromedanevel heeft een declinatie van +41 graden en is dus circumpolair bij ons. Het sterrenbeeld Andromeda is inderdaad deels circumpolair.

  2. Paul, ik heb net via Stellarium een kaartje gemaakt dat geld voor Dordrecht en de situatie om 20.10 uur weergeeft, ongeveer één uur na zonsondergang. Dat heb ik achteraan in de blog gezet.

  3. PANSTARRS kijkt op M31 in een 8×30 verrekijker. Gezien vanuit Pean, Friesland. Geen camera bij me….

Speak Your Mind

*