29 maart 2024

Eerste planeet buiten de Melkweg ontdekt (1 april)

OGLE-2013-BLG-230Sb

Vergelijking tussen OGLE-2013-BLG-230Sb (midden) en enkele planeten uit ons zonnestelsel (met de klok mee: Neptunus, Venus, aarde en Uranus). Credit: NASA/Wikimedia.

Astronomen hebben gisteren een baanbrekende ontdekking bekend gemaakt. Voor het eerst is namelijk een planeet buiten het melkwegstelsel ontdekt. De planeet staat op een afstand van 161.000 lichtjaar van de aarde en draait om een rode dwergster in de buitendelen van de Grote Magelhaanse Wolk, een satellietstelsel van de Melkweg. De planeet staat bekend als OGLE-2013-BLG-230Sb en is gevonden via een gravitatielens. Die methode is uitermate geschikt om planeten op grote afstand mee te vinden. Momenteel zijn de meeste planeten op een grotere afstand dan 2000 lichtjaar ontdekt via de gravitatielens-methode. Bij zo’n gravitatielens versterkt de zwaartekracht van een voorgrondobject het licht van een achtergrondobject dat (vanaf de aarde gezien) precies achter het voorgrondobject staat. In het geval van OGLE-2013-BLG-230Sb is het licht van een achtergrondster versterkt door de voorgrondster OGLE-2013-BLG-230S. Als de voorgrondster een planeet heeft, dan is het licht van de achtergrondster iets helderder dan als de voorgrondster geen planeet zou hebben. Door het verschil in helderheid te bestuderen, kan de massa van de planeet geschat worden. De afstand tussen de planeet en de moederster kan dan weer afgeleid worden uit de mate waarop het licht wordt afgebogen. Aan de hand van deze gegevens wordt de massa van de planeet geschat op 7 tot 11 aardemassa’s en bedraagt de afstand tot de moederster 4 AU (4 keer de afstand tussen de aarde en de zon). Astronomen vermoeden dat de planeet in kwestie een Neptunus-achtige ijsreus is, met een grote ijskern en een diepe atmosfeer. Er is echter een kleine kans dat het om een zogenaamde super-aarde gaat: een grotere versie van de aarde, met een dikkere atmosfeer. Desondanks zorgt de afstand tot de moederster ervoor dat er geen vloeibaar water zou moeten bestaan aan het oppervlak van de planeet. De leeftijd van de planeet (en z’n moederster) wordt geschat op 7 miljard jaar. De zon is, ter vergelijking, zo’n 5 miljard jaar oud.

microlensing

Gravitatielenzen komen in twee soorten: de normale variant wordt gebruikt om verre sterrenstelsels op te sporen. De micro-variant wordt vooral gebruikt om planeten mee te ontdekken. Op bovenstaande infografiek wordt precies uitgelegd hoe dit werkt. Credit: Las Cumbras Observatory.

lightcurve

Het microlens-signaal van OGLE-2013-BLG-230Sb. Credit A. Gould et al.

Bron: NASA & Wikipedia.

Share

Comments

  1. Jan (H) zegt

    🙂

Speak Your Mind

*