28 maart 2024

Herschel ziet verrassend heet gas in Melkwegkern

Galactic centre

Credits: ESA–C. Carreau

Met behulp van de (inmiddels niet meer functionerende) Herschel-ruimtetelescoop hebben astronomen verrassend hete gaswolken ontdekt in het centrum van de Melkweg. Het gaat vermoedelijk om gas dat richting het supermassieve zwarte gat valt. Dit zwarte gat staat bekend onder z’n radionaam Sagittarius A* en bevindt zich op 26.000 lichtjaar afstand.

Tussen de aarde en het hart van de Melkweg bevinden zich uitgestrekte stofwolken, die ons zicht belemmeren. Op ver-infrarode golflengten kan echter door het gas getuurd worden. Herschel heeft zo een verscheidenheid aan stoffen kunnen detecteren in de nabijheid van het centrale zwarte gat, waaronder koolmonoxide, waterdamp en waterstofcyanide. Door de spectrale “vingerafdruk” van deze stoffen te bestuderen, kan meer informatie verkregen worden over de gaswolken in de omgeving van Sagittarius A*.

Uit de waarnemingen blijkt dat de gaswolken een temperatuur hebben van 1000 graden Celsius, terwijl dit soort wolken normaal gesproken ontzettend koud zijn – vaak slechts enkele tientallen graden boven het absolute nulpunt. Een deel van die hitte is afkomstig van de krachtige uv-straling van een nabije cluster van sterren, maar dit is onvoldoende om de temperatuur te verklaren.

In plaats daarvan is het gas op weg naar het centrale zwarte gat en wordt het hierdoor opgewarmd. “Ons centrale zwarte gat zou voor onze ogen z’n maaltijd aan het koken kunnen zijn”.

Moleculen op het menu van zwart gat

Credits: Radio-wavelength image: National Radio Astronomy Observatory/Very Large Array (courtesy of C. Lang); spectrum: ESA/Herschel/PACS & SPIRE/J.R. Goicoechea et al. (2013).

Bron: European Space Agency

Share

Comments

  1. Gert1904 zegt

    Het bronartikel van ESA heeft het over “a few tens of degrees”, hetgeen vertaald moet worden met “enige tientallen graden”, en niet met “enige tienden van een graad”. Het laatste is de vertaling van “a few tenths of a degree”.

Laat een antwoord achter aan Olaf van Kooten Reactie annuleren

*