29 maart 2024

Lichtecho van supernova ontdekt

SN 2009ig echo

Credit: NASA, ESA, CXC, SAO, the Hubble Heritage Team (STScI/AURA), and J. Hughes (Rutgers University)

Astronomen hebben een “lichtecho” ontdekt in de buurt van een recente supernova-explosie, namelijk SN 2009ig. Het licht van de supernova wordt nu weerkaatst door stof- en gaswolken die vermoedelijk verband houden met de voorganger-ster (voordat deze supernova ging). De ontdekking ondersteunt de theorie dat exploderende witte dwergen instabiel worden door het aantrekken van materie van een begeleidende ster. De lichtecho van SN 2009ig is pas de zesde die ooit ontdekt is na een Type Ia supernova.

Een echo ontstaat op aarde als geluid weerkaatst wordt door (bijvoorbeeld) een muur. Aangezien de weerkaatste geluidsgolven er iets langer over doen om het oor te bereiken, hoor je de echo dus iets later dan het oorspronkelijke geluid. Een lichtecho werkt hetzelfde: een deel van het licht van de supernova reist direct naar de aarde, terwijl een ander deel weerkaatst wordt door materiaal tussen de supernova en de aarde in, waarna het licht met een vertraging op aarde aankomt. Net als met geluidsecho’s is de tijdsverstraging (en lichtecho-amplitude) sterk afhankelijk van de afstand tussen de bron en het reflecterende “oppervlak”.

Supernova 2009ig is de helderste supernova van 2009 geweest en uitgebreid bestudeerd door zowel amateur- als professionele astronomen. De supernova is “afgegaan” in het sterrenstelsel NGC 1015, op een afstand van 128 miljoen lichtaar. Astronomen hadden niet verwacht dat deze supernova een lichtecho zou produceren.

SN 2009ig is geclassificeerd als een Typa Ia supernova – deze ontstaan door thermonuclaire detonaties van witte dwergsterren – de restanten van de kern van massieve sterren. Hoe deze witte dwergen precies ontploffen is niet bekend. Er zijn twee mogelijkheden: of de witte dwerg steelt materiaal van een normale begeleider, totdat een kritische massa is bereikt. Het is ook mogelijk dat een Typa Ia supernova het gevolg is van twee witte dwergen die met elkaar in botsing komen. De stoffige en rommelige omgeving van SN 2009ig ondersteunt het model met slechts één witte dwerg. Bron: University of Notre Dame

Share

Speak Your Mind

*