28 maart 2024

Studie aan TW Hydrae laat zien dat de jonge zon groeistuipen had

Impressie van de ster TW Hydrae en de omringende schijf van gas en stof

Impressie van de ster TW Hydrae en de omringende schijf van gas en stof. Credit: David A. Aguilar (CfA)

De ster TW Hydrae – 190 lichtjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Waterslang (Hydra) – zou een kopie van onze zon kunnen zijn, van de jonge zon welteverstaan. Want TW Hydrae is tien miljoen jaar oud, terwijl de zon ongeveer 4,5 miljard jaar oud is. Om er achter te komen hoe de jonge zon in de beginjaren van het zonnestelsel er uit zag kijken sterrenkundigen bij gebrek aan echte tijdmachines naar andere sterren, die ongeveer dezelfde massa hebben en die pas gevormd zijn. TW Hydrae is zo’n ster en hij heeft 80% van de massa van de zon.Rondom de oranje gekleurde ster is een ‘protoplanetaire schijf’ van stof en gas – onder andere met moleculair waterstof erin – en door invallend materiaal groeit ‘ie voortdurend en neemt z’n massa toe. Onderzoek aan TW Hydrae door een team sterrenkundigen onder leiding van Nancy Brickhouse (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics) laat zien dat die groei niet geleidelijk gaat, maar schoksgewijs, net als een jong kind dat groeistuipen heeft.Vanaf de aarde gezien kijken we tegen één van de rotatiepolen van TW Hydrae aan en dat biedt een uitstekende gelegenheid te zien hoe materiaal vanuit de schijf op de ster valt – de zogenaamde accretie. Dat gaat niet continue, maar schoksgewijs en dat kan men zien aan de variaties in röntgenstraling. Die straling is afkomstig van het invallende gas, dat soms temperaturen van 2,7 miljoen graden kan bereiken. De variaties in de straling kunnen een factor vijf in enkele dagen tijd bedragen.Men denkt dat het magnetische veld van TW Hydrae een grote rol speelt in de groeistuipen. De jonge zon moet ook een sterker magnetisch veld hebben gehad dan het tegenwoordig heeft. De resultaten van de groep van Brickhouse werden vandaag bekend gemaakt op de 222e bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS) en Indianapolis. Bron: CfA.

Share

Speak Your Mind

*