29 maart 2024

Waarom het ontmoeten van aliens helemaal niet op Star Trek zal lijken

exobiology

Credit: Richard Thompson

De nieuwste Star Trek film roept een eeuwige vraag op: waarom zijn de Klingons (of Cylons, of Daleks) altijd op ongeveer ons eigen technologische niveau? Natuurlijke moeten interplanetaire vijanden aan elkaar gewaagd zijn, anders levert het een saaie film op. Maar dit beeld staat ver van de werkelijkheid: de technologische vooruitgang van het leven op aarde (zoals is vastgesteld uit de paleontologie, archeologie en de moderne geschiedenis) indiceert dat dit cliché nergens op slaat.Mochten we aliens ontmoeten, dan zijn er twee mogelijkheden: of het zijn microben of ze zijn dusdanig geavanceerd dat ze ons als microben zien. Hoe dan ook, het zal een niet erg spannende ontmoeting zijn, althans voor Hollywood-begrippen. Maar waarom is dat? Het leven op aarde bestaat al zo’n 3500 miljoen jaar, maar is zo’n 85% van die tijd zuiver bacterieel geweest. Gereedschappen zijn slechts in de laatste miljoenen jaren uitgevonden door een select groepje soorten: mensen, chimps en kraaien bijvoorbeeld. Technologie (complexe gereedschappen) worden alleen door mensen gebruikt en bestaan pas een paar duizend jaar. Zodra technologie echter werd uitgevonden, versnelde de innovatie exponentieel. Deze exponentiële groei is gevat in een tijdlijn van technologische vooruitgang: een lijst van baanbrekende ontdekkingen die de maatschappij getransformeerd hebben. Hierbij moet je denken aan de drukpers, antibiotica, auto’s, vliegtuigen, TV’s en het internet.De eerste technologische uitvinding (het telraam) is zo’n 5400 jaar geleden uitgevonden. De technologische “score” van de mensheid (en van de aarde) kwam toen op 1, nadat het sinds het ontstaan van het leven op 0 heeft gezeten. Vervolgens ging het tot het jaar 1400 niet vreselijk snel: daarna ging het echter helemaal los. Tussen 1400 en 1600 waren er 12 revolutionaire uitvindingen, tussen 1600 en 1800 waren het er 21 en sinds 1800 nog eens 75. Je ziet: technologie is exponentieel aan het groeien en is sinds 1400 iedere 200 jaar aan het verdubbelen.

technologiche vooruitgangIn de komende 200 jaar kunnen we dus niet minder dan 150 doorbraken verwachten die even revolutionair zijn als de stoommachine, de antibiotica en het vliegtuig. Het is dan ook geen wonder dat technofoben roepen “stop de wereld, ik wil er vanaf!”. Deze exponentiële groei komt echter niet als een verrassing. Innovatie is een proces van positieve terugkoppeling: iedere innovatie maakt de weg vrij voor nieuwe innovaties, die op hun beurt de ontwikkeling van de oorspronkelijke innovatie aandrijven.Kijk bijvoorbeeld maar eens naar uitvindingen die de communicatie verbeteren (drukpers, telefoon, radio, TV, internet). Betere communicatie betekent dat ideeën sneller circuleren en interacteren, hetgeen resulteert in aanvullende innovatie, waardoor de communicatie nog verder versterkt wordt. Iedere innovatie is afhankelijk van eerdere innovaties!Zodra het leven op iedere planeet (zoals de aarde) technologie ontdekt, zal de mate van verandering voortdurend versnellen, waardoor de maatschappij steeds korter op een bepaald technologisch niveau zal blijven. Mensen hebben meer dan 2 miljoen jaar lang op hetzelfde steentijd-niveau gezeten: als je een paleolithische holbewoner 100.000 jaar in de toekomst zou verplaatsen (of het verleden) dan zal hij het verschil nauwelijks opmerken. Maar stel je eens voor dat een moderne tiener plotseling 50 jaar in het verleden gezet wordt – of dat jij 50 jaar in de toekomst verplaatst zal worden! Dingen veranderen nu sneller dan ooit en dit zal alleen maar toenemen. Ons huidige technologische niveau zal vermoedelijk zo’n 100 jaar duren, van 1950 tot 2050 – daarna zal het dagelijks leven radicaal anders worden.

Star Trek Vulcan

Credit: Star Trek.

Als de evolutie op andere planeten op vergelijkbare wijze verloopt als op aarde, dan zal buitenaards leven ook miljarden jaren vastzitten op technologisch niveau 0. Als technologie dan eindelijk verschijnt, dan zal vooruitgang steeds sneller gaan plaatsvinden. Het leven zal dan een korte periode op een bepaald niveau zitten en die periodes zullen steeds korter worden. Het einde van het tijdperk der zeilschepen is bijvoorbeeld slechts 100 jaar verwijderd van het begin van het ruimtevaarttijdperk! Menselijke beschavingen hebben allemaal op hetzelfde niveau gezeten, totdat enkele zo’n 60.000 jaar geleden Afrika verlaten hebben. Daarna is het verschil in technologische ontwikkeling steeds groter te worden, hetgeen geresulteerd heeft in enorm ongelijke ontmoetingen in het Tijdperk van Kolonisatie. Er is daarom vrijwel een nul procent kans om een buitenaards ras te ontmoeten die zich op exact hetzelfde niveau bevindt als wij. Buitenaards leven zal daarom oftewel bacterieel zijn, of technologisch ontwikkeld genoeg zijn om ons voorstellingsvermogen te buiten te gaan. Geen van deze scenario’s zal een spannende film opleveren 😉

Share

Comments

  1. Star Trek First Contact laat toch zien dat er best een leuke film is te maken als mensen hun eerste contact maken met buitenaardse wezen die vele malen verder zijn in ontwikkeling.

  2. Jan (H) zegt

    In die Star Trek film waar de mensen voor het eerst op Warpsnelheid een ruimtereis maken laten ze een verschil in technologische vooruitgang zien tussen de mensen en de Vulcans en komen we in contact omdat die beschaving met hogere techn. vooruitgang van de Vulcans doordat zij ons herkennen aan iets wat zij ook hebben, nl. warp-spoor. Maar de Vulcans zijn daar veel verder in. Vanaf dat moment werd in de vervolgseries en films – volgens mij – de technologie van de Vulcans met ons gedeeld en gaan we vanaf dan gelijk op in technologische ontwikkeling omdat het gedeeld wordt. Dus als op die manier verschillende beschavingen met elkaar in contact komen en vanaf dat moment elkaars technologie gaan delen zal je wel degelijk veel Alien beschavingen krijgen die op gelijk technologisch niveau met elkaar staan.

    Leuk hoor, zo fantaseren.

  3. Interessant zegt

    Interessante theorie, maar laten we dan uitgaan dat we zijn ontstaan door panspermie en dat de gemiddelde afstand tussen ons en de primaire planeet waarvan die panspermie komt hetzelfde is als planeet X en die primaire planeet. Dan zouden we op ongeveer dezelfde tijd zijn ‘aangekomen’ en wellicht ook ontwikkelen.
    Dan zouden we heel goed in een timeframe van binnen 100 jaar kunnen komen.

    Los daarvan denk ik dat op het moment dat een soort bewustzijn krijgt op een niveau zoals wij dat hebben, het zich ook voor kan stellen dat er veel geavanceerdere soorten zijn. En wie zegt er dat we dezelfde technologische vooruitgang maken op elk front als eventuele aliens?
    Misschien zijn zij veel verder op ruimtevaart gebied, maar zijn wij verder op bijvoorbeeld oorlogsgebied. Je moet er maar net aan denken!

    • Anoniem zegt

      “Dan zouden we op ongeveer dezelfde tijd zijn ‘aangekomen’ en wellicht ook ontwikkelen.
      Dan zouden we heel goed in een timeframe van binnen 100 jaar kunnen komen.”

      Incorrect, de situatie zal elke keer anders zijn, en zal dan ook een compleet andere evolutie ondergaan.

      “Los daarvan denk ik dat op het moment dat een soort bewustzijn krijgt op een niveau zoals wij dat hebben […]”

      Ook incorrect en behoorlijk arrogant. Zelfbewust zijn is iets zelfbehoud, een buitenaardse denkt er misschien anders over, en erkent niet dat wij ook zelfbewust zijn.

      “Misschien zijn zij veel verder op ruimtevaart gebied, maar zijn wij verder op bijvoorbeeld oorlogsgebied.”

      Ook een foute assumptie; we zien het Al op onze eigen planeet. Een natie die toegang tot energie heeft, heeft ook een welvarend land, maar heeft ook een machtig leger. Simpel gezegd: wie toegang heeft tot energie, heeft ook toegang tot een groot destructieve kracht.

      “Je moet er maar net aan denken!”

      En daar zit de crue, een uitvinding sluit niets in of uit, ook niet de daaropvolgende uitvindingen.

  4. We mogen dan wel technologisch enorme vooruitgang boeken op het socio-economisch vlak hebben we nog veel te leren en zullen radicale beslissingen moeten genomen worden.
    Niet dat we geen vooruitgang boeken op socio-economisch vlak maar de snelheid waarmee dit gebeurd i.v.g. met de snelheid waarmee technologie zich ontwikkelt , zie ik de kloof alleen maar groter worden.

  5. NextStep zegt

    Interessant stuk!
    Lijkt me inderdaad onwaarschijnlijk dat ze ons als gesprekspartner zien.
    Als je de redenering dóórtrekt zou je denken dat ze ons eerder ontdekken dan wij hen.
    Wat kunnen we dan verwachten?

Laat een antwoord achter aan Anoniem Reactie annuleren

*