28 maart 2024

Planeten bij rode dwergen leefbaarder dan gedacht

red dwarf planet with clouds

Credit Lynette Cook/NSF.

Dit artikel zegt dus precies het tegenovergestelde dan het vorige artikel. Het laat mooi zien dat astrobiologie een jonge een dynamische discipline is. Don’t blame us for the confusion – wij kunnen er weinig aan doen dat de heren wetenschappers het niet met elkaar eens zijn :DBij een nieuwe studie heeft men berekend wat de invloed is van wolken op het klimaat van exoplaneten. Hierbij is het aantal potentieel leefbare exoplaneten plotseling verdubbeld! Het gaat overigens alleen om planeten die om rode dwergsterren draaien. Als de uitkomst van de studie klopt, dan zou het aantal planeten in de leefbare zone van rode dwergen zo’n 60 miljard kunnen bedragen – en dat is alleen in onze Melkweg! Uit gegevens die zijn verzameld door de Kepler-planetenspeurder blijkt dat iedere rode dwerg gemiddeld één rotsplaneet in z’n leefbare zone herbergt. Uit de nieuwe studie wordt deze schatting verdubbeld. Maar hoe komt men hierbij? Simpel: door de kijken naar de invloed van wolken op het klimaat, is de leefbare zone bij rode dwergen ineens twee keer zo groot geworden!Wolken kunnen zowel zorgen voor opwarming als verkoeling. Ze reflecteren immers zonlicht en absorberen infrarood licht, waardoor het klimaat van een planeet behoorlijk afhankelijk kan zijn van het wolkendek. Een planeet die rond een zonachtige ster daait zou ongeveer één jaar over een omloop moeten doen om de aanwezigheid van water aan het oppervlak toe te laten. Bij een planeet die om een rode dwerg draait, is die omloopperiode veel korter: één of twee maanden.Dit heeft een ongunstig bij-effect: planeten in een dergelijke nauwe omloopbaan zullen uiteindelijk in een getijdenslot komen te staan. Hierbij wijst de planeet altijd met dezelfde zijde naar de moederster. Het gevolg laat zich raden: de ene helft van de planeet baadt voortdurend in het zonlicht, terwijl de andere helft in eeuwige duisternis is gehuld.

simulated clouds

Gesimuleerd wolkendek van waterrijke planeet in getijdenslot. Credit: Nicolas B. Cowan et al.

Nu komen wolken in het spel. Computersimulaties hebben uitgewezen dat aan de dagzijde van de planeet enorme convectie tot stand komt, hetgeen resulteert in een reflecterende wolkenlaag. Het resulterende verkoelende effect zorg ervoor dat de oceanen niet verdampen, maar op hun plaats blijven.Natuurlijk reflecteren deze wolken niet alleen zichtbaar licht, maar ook infrarood licht. Dit heeft een opvallend gevolg: als je vanaf een afstand de planeet bestudeerd, zal je de hoogste temperaturen aantreffen aan de nachtzijde van de planeet! Hier ontbreken namelijk wolken, waardoor je rechtstreeks op het oppervlak kijkt. Aan de dagzijde kijk je tegen de reflecterende wolken aan, waardoor het lijkt alsof de temperatuur hier lager is.Nu komt het mooie: dit effect kan binnenkort waargenomen worden! We moeten nog vijf jaar wachten en dan zal de James Webb Space Telescope gelanceerd worden. Dit is de meest geavanceerde ruimtetelescoop ooit en deze zal krachtig genoeg zijn om de “wolkentheorie” te toetsen aan de werkelijkheid. Bron: University of Chicago.

Share

Comments

  1. Ik dacht in eerste instantie ook bij het zien van de twee titels ‘hé, hier klopt iets niet, kennelijk moet één van de twee blogs weg’. Maar verschillende sterrenkundigen, verschillende meningen. Het lijken wel politici. 🙂

  2. Even over dat ‘getijdenslot’. Dit stukje behoeft nadere uitleg: “Het gevolg laat zich raden: de ene helft van de planeet baadt voortdurend in het zonlicht, terwijl de andere helft in eeuwige duisternis is gehuld

    Waarom is dat ongunstig voor mogelijk leven? Als je de Aarde stil zou zetten, sterft zo’n beetje alles uit op een kleine overgangszone na. Maar er zal toch een afstand zijn, waarop de temperatuur aan de dag-kant leefbaar is, en ook genoeg licht doordringt voor fotosynthese? (gesteld dat dat laatste nodig is). Die fotosynthese zal misschien minder zijn dan bij ons. Misschien ook niet, want het rendement van onze planten is erg laag.
    Hoe dan ook, hier groeien planten ook in donkere bossen, en dicht bij de polen.
    Bovendien, niet de hele planeet hoeft leefbaar te zijn, zelfs niet de halve. Dat laatste verhoogt de kans natuurlijk wel.

    Op zo’n planeet zou ik alleen niet graag politieagent zijn, de criminelen hebben daar de halve wereld.

    • Olaf van Kooten zegt

      Op zo’n wereld zou leven mogelijk kunnen zijn. Maar het leven zal een veel kleiner areaal hebben! Ook zou het ONTSTAAN van het leven op zo’n planeet lastiger kunnen zijn. Maar goed, de insteek van het artikel is natuurlijk dat leven bij rode dwergplaneten gewoon mogelijk is 😉

Speak Your Mind

*