28 maart 2024

Quasars remmen de stervorming in de hen omringende sterrenstelsels

Impressie van een quasar, ULAS J1120+0641

Impressie van een quasar, ULAS J1120+0641. Credit: ESO/M. Kornmesser

Sterrenkundigen van de Universiteit van Darmouth hebben ontdekt dat quasars de stervorming in de hen omringende sterrenstelsels door hun straling erg af kunnen remmen. Quasars zijn de actieve kernen van sterrenstelsels – Active Galactic Nuclei (AGN) worden ze ook wel genoemd – wiens kern een superzwaar zwart gat bevat, waarvan de roterende accretieschijf gevoed door gas uit zijn omgeving heel veel straling uitzendt, van radiostraling tot en met gammastraling. De hoeveelheid straling is enorm: het kan duizenden keren intenser zijn dan het licht van alle miljarden sterren van een sterrenstelsel. De sterrenkundigen Ryan Hickox, Kevin Hainline en hun collegae bestudeerden met de Southern African Large Telescope (SALT, zie afbeelding hieronder) tien quasars aan het zuidelijk halfrond en bij hun onderzoek maakten ze ook gebruik van gegevens verzameld met NASA’s Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE).

SALT, de grootste optische telescoop van het zuidelijk halfrond

SALT, de grootste optische telescoop van het zuidelijk halfrond. Credit: Janus Brink, Southern African Large Telescope

Uit het onderzoek kwam naar voren dat de invloed van de straling van de quasars heel ver reikt, duizenden lichtjaren ver weg tot daar waar het gas van het omringende sterrenstelsel zich bevindt. Die invloed bestaat uit het in aangeslagen toestand brengen van de atomen van het gas, iets wat het gas doet oplichten, zoals in een TL-lamp of neon-buis. Gas dat op deze manier wordt verhit en oplicht is minder goed in staat om samen te trekken en zo weer nieuwe sterren te vormen. Op deze wijze zorgt de quasar er voor dat een compleet sterrenstelsel tot de verste uithoeken minder stervorming meemaakt. Hier is het artikel van de Darmouth-groep over de waarneming aan de quasars. Bron: Darmouth.

Share

Speak Your Mind

*