29 maart 2024

Nieuwe manier om de rotatie van een zwart gat te meten

black hole spinning

Credits: NASA/JPL-CalTech

Astronomen hebben een nieuwe manier gevonden om de rotatie van een zwart gat te meten. Ze hebben hiertoe een zwart gat van 10 miljoen zonnemassa’s bestudeerd, die zich bevindt in het hart van een spiraalstelsel op een afstand van 500 miljoen lichtjaar. Ze hebben vooral gekeken naar de manier waarop het zwarte gat zich voedde met invallende materie.

Als materie in een zwart gat valt, dan gaat het krachtige straling uitzenden. Op die manier konden de onderzoekers de afstand meten tussen het zwarte gat en de omringende accretieschijf (de schijf met invallende materie). Ze zijn erachter gekomen dat de afstand tussen het zwarte gat en de accretieschijf afhankelijk is van de rotatie van het zwarte gat.

Deze ontdekking kan van belang zijn voor ons begrip van de groei van sterrenstelsels. Vrijwel ieder stelsel wordt namelijk verankerd door een zwart gat. Sommige zwarte gaten stoten voortdurend een stroom van superhete deeltjes uit, dat als een rem kan werken op de stervorming in het omringende stelsel. Mogelijk is de mate waarop dat gebeurd afhankelijk van de rotatie van het centrale zwarte gat. Nu men de rotatie van een zwart gat beter kan meten, kan dit hopelijk tot nieuwe inzichten leiden in de relatie tussen de rotatie van een zwart gat en de groei van het omringende sterrenstelsel.

Bron: Royal Astronomical Society

Share

Comments

  1. joppie zegt

    nu wij vrijwel alles over zwarte gaten weten, vroeg ik mij het volgende af: stel dat het mogelijk was een boorkern van x lengte uit de zwarte massa te nemen, zouden wij dan zoals bij ijs of grondkernen sedimentatielagen zien ?

    er zal wel iemand roepen dat alles wordt gemixed, maar als de dichtheid absoluut is kan er volgens mij alleen maar een schil op schil ( à la ui ) worden afgezet ? of is dat het nog resterende raadsel ??

    en over de vorm van een zwart gat: is een dubbelzijdige “holle lens” die net als een schotelantenne een brandpunt vanuit de centrale as projecteert uitgesloten ? ik zit altijd maar tegen het sterotype bolletje aan te kijken en denk dan hoezo ?? net zo als menig journalist wordt ook ik niet geplaagd door kennis en kan ik mij dit veroorloven (*_*)

    • Olaf van Kooten zegt

      Tsja, daar vraag je me wat. Wat zit er IN een zwart gat? Volgens de relativiteitstheorie een puntobject met een oneindige dichtheid; geen lagen dus. Snarentheorie ziet er weer een Q-ball met een bepaalde dimensie in, kwantummechanica houdt het op een abstracte verzameling van “informatie”. Hoe dan ook, als je een boorkern in een zwart gat stopt, dan krijg je ‘m er onmogelijk weer uit.

      Dan de vorm van een zwart gat: volgens de relativiteitstheorie heeft de singulariteit een puntvorm, terwijl kwantummechanica het op een ring houdt. Hoe dan ook: de zwaartekracht is in alle richtingen gelijk, waardoor het “zwarte gat” zelf (eigenlijk: de event horizon) min of meer een “bol” zou moeten zijn.

      • joppie zegt

        die oneindige dichtheid is volgens mij nu juist het “kern”probleem.
        indien het een éénmalige collapse van een gigagrote homogeen opgebouwde ster was dan zeg ik ok.
        maar aangezien er de ene keer een “oude” 1e generatie ster van waterstof//helium wordt opgesoupeerd die aan die oneindige dichtheid wordt “toegevoegd” maar daarna misschien een ster van 2e of 3e generatie met veel zware metalen enzo, kan ik mij geen beeld scheppen van hoe een “oneindige dichtheid” zich zodanig opensteld dat een hernieuwde homogene mix ontstaat.
        met name omdat, indien dezelfde regels gelden, de dichtheid naar de kern toe alleen maar hoger dan die aan de periferie kan zijn. ergo, zou schilvorming dan niet logisch zijn. ??
        of is dat nu juist de gebundelde polaire emissie, dat alles wat zich niet in een universeel eenduige materie laat kennen wordt uitgestoten, afgestoten om//weggeleid dus eigenlijk. want het kan niet UIT de kern komen , die is immers van een oneindige dichtheid en zal en kan het niet toestaan dat ook maar iets aan die grip ontsnapt.
        m.a.w een zwart gat is als een toverbal, (de boorkern was maar bij wize van) of als een ongekend zuivere monoliet.

        voor wat die vorm betreft ik denk inderdaad aan een tussenvorm van punt en ring, vandaar die cilindrische ( met opstaande rand-hoogte dus) holle lensvorm.

        • Olaf van Kooten zegt

          Het is heel simpel – een neutronenster (een ander gevolg van een inklappende ster) verliest ook z’n oorspronkelijke gelaagdheid. Een neutronenster is niet homogeen, maar z’n structuur houdt verder weinig verband met die van de oorspronkelijke ster.

          • En het zwarte gat zal op zijn beurt nog minder verband hebben met al z’n voorgangers. Alle materie zit in een singulariteit, die geen gelaagdheid of zo kent – ja, noem het inderdaad maar een soort zuivere monoliet.

Speak Your Mind

*