Credit: Wikipedia/Debivort.
Bijna een jaar geleden had ik hier een Astroblog over de ontdekking van de eerste exoplaneet om een zonachtige ster. Officieel wordt 51 Pegasi b (hierboven een voorstelling ervan) nog altijd beschouwd als de eerste ontdekte exoplaneet, waarvan op 6 oktober 1995 door Michel Mayor en Didier Queloz het bestaan bekend werd gemaakt. In die blog kwam ik met een andere exoplaneet op de proppen – γ Cephei Ab geheten – die eerder al ontdekt was en wel door Gordon Walker, Stephenson Yang en Bruce Campbell in 1987. De informatie daarover had ik weer van Daniel Fischer (@cosmos4u op twitter), die erover gerapporteerd had op SpaceUp in Genk (België) op 24 september 2012, allemaal na te lezen in dit artikel: Backreaction. Afijn, een lange intro om duidelijk te maken dat ik vandaag stuitte op een exoplaneet die wellicht nog eerder is waargenomen: Beta Pictoris b, kortweg β Pic b, een exoplaneet van acht keer de massa van Jupiter, die draait om Beta Pictoris, een ster gelegen in het sterrenbeeld Schilder (Pictoris), twee keer zo zwaar en bijna negen keer zo lichtsterk als de zon.
Credit: A.-M. Lagrange, D. Ehrenreich (LAOG), et al., ESO
De exoplaneet is afgelopen jaren al uitgebreid bestudeert en hij is gelegen in de platte stofschijf rondom Beta Pictoris, die inmiddels al door een amateur-astrofotograaf is gefotografeerd. Vandaag lag ik op de blog Systemic een interessant verhaal over de toepassing van de Wet van Moore – yep, die over het aantal transistors in een geïntegreerde schakeling – op het aantal exoplaneten dat van een bepaalde massa wordt ontdekt. Conform die wet zouden we met het verstrijken van de jaren steeds lichtere exoplaneten moeten ontdekken en dat lijkt aardig op te gaan.
Credit: via http://oklo.org/2013/08/10/arrived/
In een reactie op het verhaal op Systemic van ene Xavier Bonfils wordt verwezen naar een wetenschappelijk artikel van de sterrenkundigen A. Lecavelier des Etangs en A. Vidal-Madjar, die betogen dat al op 10 november 1981 door het observatorium van Genève een transitie van β Pic b is waargenomen, waarbij de planeet precies tussen de ster en de aarde in schoof en het licht van de ster daardoor iets afnam, een methode die tot voor kort ook door de Kepler ruimtetelescoop werd toegepast. Ik heb in 2009 zelf ook al eens over die dip geblogd, maar dat was ik even vergeten. 🙂 In 1981 werd gedacht aan een enorme komeet die voor de ster langs schoof of een exoplaneet. Later is uitgerekend dat op basis van de afstand tussen β Pic b en de ster en de omwentelingsperiode – 8-9 Astronomische Eenheid resp. 17 – 21 jaren – de waarneming van die transitie eind 1981 heel goed zou kunnen. Het interessante is nu dat als die transitie van 1981 geverifieerd zou kunnen worden de straal van β Pic b twee tot vier keer die van Jupiter is en dat is weer in conflict met de modellen van Jupiter-achtige exoplaneten. Oplossing van dit conflict is de aanname dat β Pic b omgeven is door een ringensysteem of door een stofschijf, waar manen in kunnen ontstaan, zoals je hieronder voorgesteld ziet.
Credit John Whatmough
[Update 11 augustus 23.10 uur] Daniel Fischer twittert mij over Beta Pictoris b het volgende:
@AdrianusV Blogged about that 1981 event, too: http://t.co/MjLM54OL4e – but then they didn’t even claim a planet discovery -> doesn’t count.
— Daniel Fischer (@cosmos4u) August 11, 2013
LOL, hier staan zoveel dingen in die ik nog niet wist. Boeiende blog man 🙂